Medezeggenschap in coronatijd
Sinds het voorjaar 2020 is Nederland in de ban van COVID-19. Waar eerst gehoopt werd dat dit virus snel ingedamd kon worden, bleek dit helaas niet het geval. Er zullen waarschijnlijk nog geruime tijd wisselende overheidsmaatregelen of –adviezen van kracht zijn, die grote invloed kunnen hebben op organisaties. Dit vraagt veel van de ondernemingsraad (or), de personeelsvertegenwoordiging (pvt) en de bestuurder.
Overleg
Juist in crisissituaties is overleg tussen or/pvt en bestuurder van groot belang. Organisaties hebben nooit eerder een COVID-19-crisis meegemaakt, dus is het extra belangrijk om te weten wat er speelt op de (thuis)werkvloer en gebruik te maken van de kennis in de organisatie. De or/pvt kan signalen en creatieve ideeën van medewerkers opvangen, ophalen en verzamelen en delen met de bestuurder.Initiatiefrecht
Het belang van het initiatiefrecht (art. 23 WOR) is door de COVID-19-crisis gegroeid, zeker ook voor de bestuurder. De or kan gebruik maken van het initiatiefrecht om de bestuurder ongevraagd te adviseren. Het kan daarbij gaan om een actueel onderwerp, maar ook om een visie en oplossing voor de (middel)lange termijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan hybride werken. Een pvt heeft geen initiatiefrecht.Adviesrecht
Helaas leidt de coronacrisis in sommige gevallen tot reorganisaties, fusies en soms zelfs faillissement. Ook tijdens deze coronacrisis moet de or en pvt hierbij om advies worden gevraagd. Soms vraagt de situatie om hierbij wat flexibeler met wettelijke termijnen om te gaan, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het advies.Instemmingsrecht
Een organisatie kan niet om wettelijke verplichtingen heen, zoals de door de regering opgelegde verplichting om op sommige locaties mondkapjes te dragen. Hierbij geldt het instemmingsrecht dan ook niet.
In sommige gevallen geeft wet- en regelgeving ruimte aan organisaties om hier zelf invulling aan te geven. Hoe wordt invulling gegeven aan hybride werken in relatie tot arbeidsomstandigheden, vragen om een coronatest, checken van de corona-app? Dat soort vraagstukken vallen onder het instemmingsrecht en moeten aan de or worden voorgelegd. De pvt heeft alleen instemmingsrecht als het over de arbeidsomstandigheden gaat.
De SER heeft een handreiking met bruikbare tips gepubliceerd onder de titel: Handreiking overleg or en bestuurder over de gevolgen van COVID-19. Wat mag, moet en kan.
