Werken en mantelzorgen in balans
We leggen de lat hoog met z’n allen. Ambities en eisen stapelen zich op. Zowel in het werk als privé. De komende jaren komen daar voor veel mensen ook nog mantelzorgtaken bij. Steeds meer oudere mensen hebben meer zorg nodig, en dat terwijl er nu al te weinig professionele zorgverleners zijn.
Leestijd: 3 minuten
Column van:
De combinatie van werk en mantelzorgtaken vergroot het risico op overbelasting en uitval. Dat geeft nog meer druk op de overblijvende werknemers. En zo ontstaat al snel een negatieve spiraal, want vervangers zijn moeilijk te vinden. Niet alleen de zorg en het onderwijs, maar ook andere sectoren kampen met openstaande vacatures. We kunnen het ons niet permitteren dat grote groepen werkenden uitvallen.
De boodschap van het SER-advies ‘Gezond en veilig werken door effectieve regels en preventie’ (mei 2025), is glashelder: gezond en veilig werken moet in elke sector prioriteit zijn. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt zowel bij werkgevers als werknemers. Een werkgever is niet verantwoordelijk voor het privéleven van medewerkers, maar werk en privé zijn nooit helemaal te scheiden als het erom gaat dat mensen hun werk goed kunnen doen.
Een goede balans tussen werk en privé is geen soft onderwerp. Sterker: wat als soft wordt beschouwd, komt keihard terug als het wordt genegeerd. Daarom is het belangrijk dat hier meer aandacht voor komt, ook op de werkvloer. Het helpt als mantelzorgers begrip en steun krijgen van leidinggevenden en collega’s. Het helpt ook als er ruimte is om het werk qua werktijd en werklocatie flexibel in te richten.
Voor grote bedrijven is die flexibiliteit soms makkelijker te organiseren dan voor mkb-bedrijven. Maar de bereidheid om creatief mee te denken, heeft ook al effect. Belangrijk is dat medewerkers zelf kunnen meedenken over oplossingen. Vaak hebben zij zelf goede ideeën die de druk van de ketel halen, zoals slimmer roosteren.
Een goede balans tussen werk en privé draagt bij aan goede gezondheid, minder stress, meer tevredenheid en een hogere arbeidsproductiviteit. Dit gaat om een van de belangrijkste doelen van de SER: het bevorderen van waardig werk. Werk dat niet alleen inkomenszekerheid biedt, maar ook zingeving, gelijke kansen en ontwikkelingsmogelijkheden.
Gerelateerde artikelen
De meeste winst valt te behalen aan de voorkant: voorkomen dat mensen ziek worden en uitvallen. Daarbij zijn goede verlofregelingen van belang. Het SER-advies Balans in maatschappelijk verlof (2023) pleit voor een eenvoudig verlofstelsel met drie soorten verlof: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof. Dat nieuwe stelsel moet met vaart worden doorgevoerd, inclusief een betere balans in de financiering van verlof. Daarnaast werken we op dit moment aan een SER-advies over de vraag hoe we de combinatie mantelzorg en werk duurzaam kunnen verbeteren.
Over vijftien jaar is een kwart van de Nederlanders 65-plus. We moeten een meer radicale omslag maken naar gezond en veilig werken en een goede balans tussen werk en privé. Alleen dan kan iedereen langer doorwerken en aan de samenleving deel blijven nemen. Het is een van de grote opgaven die hoog op de politieke agenda moeten staan. De SER zal zich hier volop voor inzetten.
‘Vergrijzing is een megathema’ zei Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, naar aanleiding van het in september verschenen RVS-rapport ‘het Rimpeleffect’. Terecht. De vergrijzing gaat de hele samenleving aan. Dat geldt ook voor mantelzorg. We krijgen er allemaal mee te maken.
Er is niets mis mee om de lat hoog te leggen. Maar springen kan je pas als je in balans bent. Een goede balans tussen werk en privé.
