Hoe gaat het met de mentale gezondheid in Nederland, met name van werkenden?
Het RIVM en het Trimbos-instituut volgen sinds enkele jaren hoe het gaat met de mentale gezondheid in Nederland. In dit bericht focussen wij ons op de groep werkenden die in het rapport apart wordt benoemd.
© Shutterstock
Uit de resultaten blijkt dat een groot deel van de werkenden in Nederland tevreden is met hun leven. Toch ervaart 4 op de 10 van hen gevoelens van angst of depressie en 1 op de 5 ervaart burn-outklachten. Vrouwen ervaren meer psychische klachten dan mannen en jongere werkenden (18 t/m 34 jaar) hebben vaker psychische aandoeningen.
Naar de 'Monitor mentale gezondheid 2025' van het RIVM
De cijfers laten zien dat werkgerelateerde mentale problemen gevolgen kunnen hebben voor het werk, zoals:
- Ziekteverzuim door psychische klachten, overspannenheid en burn-out komt regelmatig voor: 8,2% van alle recente verzuimgevallen (2024) bij werkenden wordt hierdoor veroorzaakt.
- Langdurig verzuim van werkenden vanwege psychische klachten was 40,1% in 2023.
Experts doen in het rapport ook enkele aanbevelingen aan bedrijven en werkenden. Bijvoorbeeld, door te letten op signalen van stress en in te zetten op preventie en vroegtijdige ondersteuning.
SER-Arbovisie 2040, deel 2 en psychosociale arbeidsbelasting
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) geldt als één van de drie grootste arbeidsrisico’s. Ook met het oog op een veranderende en diverser wordende beroepsbevolking en nieuwe vormen van werk.SER-voorzitter Kim Putters zegt hierover in de Arbovisie 2040, deel 2 onder andere:
“De paradox van werken is dat het bijdraagt aan geluk en zingeving, maar mensen ook ziek kan maken. Als we de risico’s op het gebied van veilig en gezond werken niet serieus nemen, zal dat aantal blijven stijgen en worden de problemen alleen maar groter.”
De SER probeert werkgevers en werknemers te ondersteunen in het omgaan met psychosociale arbeidsbelasting, door het aanreiken van informatie, tools en handreikingen op het SER Arboplatform op de themapagina psychosociale arbeidsbelasting.Wat zegt de Arbowet
In de Arbowet staat dat werkgevers de zorgplicht hebben om werknemers zoveel mogelijk te beschermen tegen de mentale gezondheidsrisico’s op de werkvloer, ofwel psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Werkgevers moeten dus beleid maken om PSA te voorkomen of te beperken. In een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) moeten de risico’s in kaart worden gebracht. In het bijbehorende Plan van Aanpak (PvA) komen vervolgens de maatregelen te staan.
Meer informatie over de RI&E vind je bij het thema Risico- Inventarisatie & Evaluatie op het Arboplatform.
Om zelf te controleren of jouw organisatie voldoet aan de Arbowet, heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie een zelfinspectie voor werkdruk en ongewenst gedrag ontwikkeld. Daarnaast kan je ook de werkinstructie ‘Werkstress door werkdruk voorkomen en beperken’ van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) inzien. Deze instructie wordt gebruikt door de inspecteurs van de NLA, en geeft een beeld van waar op gelet wordt tijdens een inspectie.
