SER-advies

Nieuwe kabinet moet direct aan de slag voor jongeren

De positie van jongeren is de afgelopen twee jaar slechter geworden. Zo is de mentale druk die jongeren ervaren steeds groter geworden, de woningmarkt niet toegankelijk voor hen en wordt de rekening van de klimaatcrisis doorgeschoven naar komende generaties. Het SER Jongerenplatform doet daarom aanbevelingen om de positie van jongeren te verbeteren.

Op deze pagina lees je wat in de nieuwe verkenning ‘Veelbelovend’ van het SER Jongerenplatform staat. En wat er moet gebeuren om de basis van jongeren op orde te brengen.

Betrek jongeren bij oplossingen

Het SER Jongerenplatform bevroeg jongeren over de problemen die zij ervaren en de kansen die zij zien, en roept het nieuwe kabinet op om direct in actie te komen. Het vorige kabinet heeft veel beloften gedaan om de positie van jongeren te verbeteren. Nu is het aan het nieuwe kabinet om direct aan de slag te gaan en de beloften waar te maken.

In de verkenning staan diverse ideeën en aanbevelingen gericht op leren, werken en ondernemen, wonen, een gezin stichten en het klimaat en duurzaamheid. Om de aanbevelingen goed uit te kunnen voeren beveelt het SER Jongerenplatform het volgende aan:

  • Zorg voor een samenhangende aanpak voor jongeren
    Zorg met alle ministeries voor een samenhangende aanpak voor jongeren en maak daarbij gebruik van de generatietoets. Die toets maakt duidelijk wat de gevolgen zijn van de stapeling van beleid voor jongeren en zorgt voor een eerlijke verdeling van kansen tussen generaties en tussen jongeren onderling.
     
  • Ontwikkel een jeugdstrategie
    Ontwikkel een jeugdstrategie voor de korte én (middel)lange termijn voor alle jongeren in Nederland. En voer dit samen met jongeren- en andere maatschappelijke organisaties uit.
     
  • Geef jongeren een stem én de middelen
    Stimuleer en organiseer jongerenparticipatie en maak structureel geld vrij om de positie van jongeren te verbeteren. Geef jongeren niet alleen een stem maar ook de middelen.
     
  • Investeer in een breed netwerk om jongeren heen
    Zorg dat alle jongeren kennis kunnen maken met (andere sociale) netwerken en investeer in een bredere uitwisseling van jongeren vanuit scholen, sportverenigingen en het vrijwilligerswerk. Iedereen kan hier een bijdrage aan leveren: gemeenten, onderwijsinstellingen, ouders en jongeren zelf.

Problemen die jongeren ervaren

Twee jaar na de publicatie ‘Hoge verwachtingen’ (2019)’ van het SER Jongerenplatform, is de positie van jongeren op veel gebieden niet verbeterd en in een aantal gevallen zelfs verslechterd. Zo is door de coronacrisis de kansenongelijkheid van jongeren in het onderwijs vergroot. Wie minder opleiding heeft gehad, heeft nog steeds moeite om een baan te vinden, ondanks de krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast is het voor jongeren heel lastig om een betaalbare woning te vinden. Studenten zijn 40 tot 56 procent van hun inkomen kwijt aan huur, en 20 tot 40 procent van de starters heeft een hogere hypotheek dan verantwoord. Ook voelen scholieren, studenten, jonge werkenden en jonge ouders meer mentale druk. De nieuwe onderzoeksresultaten daarover zijn alarmerend. Het leenstelsel zadelt de gemiddelde student op met een schuld die vele malen hoger is dan wanneer een student een basisbeurs ontvangt. Daarnaast vinden jongeren dat zij te weinig worden betrokken bij de klimaat- en energietransitie. Jongeren staan nu op heel veel terreinen achterin de rij.

Dit, en meer, leidt tot uitstel van belangrijke momenten in het leven van jongeren, zoals samenwonen en het krijgen van een (eerste) kind. Vooral voor jongeren met een chronische aandoening of een niet-westerse migratie-achtergrond, of ouders hebben met een lage sociaaleconomische status, is het moeilijker geworden om mijlpalen te bereiken. Deze jongeren rapporteren meer problemen bij het volgen van een opleiding, het vinden van een woning, een (vaste) baan en het combineren van werk en de zorg voor kinderen.

Bekijk de aanbevelingen in de verkenning

Het SER Jongerenplatform heeft de problemen die jongeren momenteel ervaren op het gebied van leren, werken, wonen, gezinsvorming en klimaat in kaart gebracht en geeft voor elk van die onderwerpen aanbevelingen in de verkenning.


Engels

Promising: Young People’s Opportunities and Obstacles in 2021