Tijd voor een nieuwe koers: SER Jongerenplatform vraagt om zekerheid voor jongere generaties
Nederland wordt gezien als een land van kansen, maar die kansen zijn ongelijk verdeeld. Hierdoor ervaren meer jongeren onzekerheid over de volgende stap in hun leven. Of dit nu om wonen, studeren, werken of gezinsvorming gaat. Ook maken steeds meer jongeren zich zorgen over het klimaat en de stap naar een duurzame samenleving.
Het SER Jongerenplatform doet daarom opnieuw aanbevelingen om de positie van jongeren te verbeteren in de nieuwe verkenning 't Tij Keren: kansen en belemmeringen voor jongeren in 2025.
Om te bereiken dat alle jongeren het maximale uit zichzelf kunnen halen, is het nodig om te investeren in een langetermijnvisie waarin brede welvaart en de stem van jongeren centraal staan. Dit vraagt om consistente politiek, gedeelde verantwoordelijkheid en het maken van keuzes die vertrouwen in de toekomst versterken.
't Tij Keren
De verkenning laat in 23 interviews jongeren aan het woord over hun leven. Over wonen, werken, ondernemen, gezinsvorming, onderwijs en klimaatzorgen. Tegen welke problemen zij aanlopen en hoe de beleidskeuzes van de afgelopen jaren ervoor gezorgd hebben dat jongeren nu steeds vaker in de knel komen. Jongeren laten zien dat ze veerkrachtig zijn en willen bijdragen aan een samenleving die rechtvaardig en toekomstbestendig is en vol inzet op brede welvaart. Toch ervaren jongeren dat hun kansen vaak worden bepaald door factoren buiten henzelf, zoals netwerk, de thuissituatie en wisselend beleid. Veel jongeren ervaren minder zelfstandigheid en zekerheid in hun leven. Daarmee groeit het risico dat zij hun vertrouwen in de toekomst verliezen. Dat raakt niet alleen henzelf, maar ook toekomstige generaties.
Aanbevelingen
De verkenning biedt een aantal aanbevelingen die zorgen voor meer perspectief voor jongeren en tegelijkertijd de samenleving als geheel vooruithelpen. Hieronder de aanbevelingen op een rij.
Bied duidelijke en eerlijke randvoorwaarden
Jongeren hebben recht op zekerheid rond inkomen, onderwijs, wonen en ondersteuning. Zonder een stabiele basis ontbreekt het perspectief. In een eerlijke samenleving bepaalt afkomst of netwerk niet welke kansen jongeren krijgen. Dat betekent onder andere het versterken van een sociale basis die past bij het leven van nu, het herstellen van de balans op de woningmarkt en het bieden van perspectief aan jongeren zonder eigen vermogen.
Veranker toekomstgericht beleid structureel
Het jongerenperspectief moet expliciet onderdeel worden van de politieke en bestuurlijke koers, over beleidsdomeinen heen. Dat vraagt om een nationaal coördinator jongerenbeleid met een helder mandaat, voldoende middelen en een structurele verbinding met jongerenorganisaties. De generatietoets kan daarbij helpen om de gevolgen van beleid voor jongere en toekomstige generaties systematisch mee te wegen en de lange termijn structureel in besluitvorming te verankeren.
Maak jongeren mede-eigenaar van beleid
Jongeren moeten niet alleen meepraten, maar ook kunnen meebeslissen over beleid dat hen raakt. Het SER Jongerenplatform heeft dit eerder geadviseerd en het belang ervan neemt verder toe. Jongeren verdienen een serieuze positie in de beleidsvorming, passend bij hun leefwereld. Dat vraagt om investeringen in bestaande jongerenvertegenwoordiging en om ruimte voor nieuwe vormen zoals burgerberaden met jongeren.
Kies voor rust, consistentie en gedeelde verantwoordelijkheid
Het tij keren vraagt om een politiek die rust en consistentie durft te bieden, met beleidsontwikkeling die voorspelbaar is en verder reikt dan een kabinetsperiode. Tegelijkertijd is het belangrijk dat het niet alleen bij de overheid blijft liggen. Onder andere onderwijsinstellingen, werkgevers, vakbonden en maatschappelijke organisaties dragen verantwoordelijkheid.
Lees de volledige aanbevelingen in de verkenning.
