Publicatie
Wat doet een preventiemedewerker?
Janine van Kruistum is preventiemedewerker in een hecht, middelgroot onderhoudsbedrijf. Zij is de spil tussen werkvloer, HR, directie en externe partners zoals de arbodienst. Haar werk draait om bewustwording, communicatie en samenwerking. Het doel? Een veilige en gezonde werkomgeving, zowel voor de eigen medewerkers als voor onderaannemers.
Ogen en oren
Het bedrijf werkt volgens de normen van VCA**-certificering; een keurmerk voor veilig, gezond en milieubewust werken. Als preventiemedewerker ziet Van Kruistum zichzelf als de ogen en oren op de werkvloer. “Geregeld ga ik naar projecten buiten en check dan of er veilig wordt gewerkt. Denk aan het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals veiligheidsschoenen, handschoenen en stofmaskers, de staat van het materiaal en de naleving van veiligheidsprocedures. De focus ligt op bewustwording en gedragsverandering: mensen moeten niet alleen weten wat veilig is, maar het ook daadwerkelijk dóen.”Juist gebruik
Het beschikbaar stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen is één ding, maar het (juiste) gebruik is minstens zo belangrijk. “Soms hebben medewerkers de neiging om een karweitje ‘even snel’ te doen. Ik probeer dat te voorkomen door met hen in gesprek te gaan. ‘Daar heb je haar weer’, hoor ik de jongens weleens denken. Dan leg ik de koppeling met hun eigen welzijn. ‘Regels zijn bedoeld om je te beschermen en bij te dragen aan je duurzame inzetbaarheid’, zeg ik dan.” Ze vervolgt: “We experimenteren ook met nieuwe hulpmiddelen om de fysieke belasting te verminderen, zoals exoskeletten (hulpmiddel dat ondersteunt bij bijvoorbeeld tillen en bukken). Helaas hebben we daar de ideale variant nog niet van gevonden.”Toolbox
Van Kruistum leidt minimaal tien zogenoemde toolboxmeetings per jaar, waarin de medewerkers voorlichting krijgen over veilig werken. Alle medewerkers volgen daarnaast de VCA-basistraining. Ook krijgen ze regelmatig praktijktrainingen, bijvoorbeeld over tillen, werken op hoogte en het gebruik van hulpmiddelen zoals heftrucks. “Nieuwe medewerkers worden begeleid door ervaren collega’s en krijgen extra uitleg over de veiligheidsregels. Training is niet vrijblijvend: wie bepaalde machines wil bedienen, moet aantoonbaar bevoegd zijn.”
RI&E
Als preventiemedewerker stelt ze ook de risico-inventarisatie en -evaluatie op. “Daarin leggen we de veiligheidsrisico’s, maatregelen en verbeteracties vast.” Ook de registratie van (bijna-)ongevallen hoort hierbij. “Binnenkort krijgen we een app waarin medewerkers laagdrempelig incidenten kunnen melden. Als er iets gebeurt, dan onderzoek ik samen met de betrokkenen wat er is misgegaan en hoe we herhaling kunnen voorkomen. Elke melding is een kans om de veiligheid te verbeteren.”Arbodienst en HR
Over verzuim, re-integratie en arbeidsomstandigheden onderhoudt ze contact met de arbodienst. “Met de bedrijfsarts bespreek ik oplossingen voor vaak voorkomende klachten, bijvoorbeeld door repeterende handelingen.” Daarnaast werkt Van Kruistum nauw samen met haar HR-collega. “Zo besteden we tegenwoordig meer aandacht aan psychosociale arbeidsbelasting. Dat gaat over onderwerpen als werkdruk en agressie. Hoewel wij in een relatief rustige sector opereren, komt het voor dat huurders of patiënten niet zitten te wachten op een schilder over de vloer. Daarom krijgen onze mensen training over hoe ze met zulke situaties kunnen omgaan.”Onderaannemers
De verantwoordelijkheid voor veilig en gezond werken strekt zich ook uit over de onderaannemers die het bedrijf inschakelt voor specialistische werkzaamheden. Van Kruistum erkent dat het moeilijker is om daar grip op te houden. “Ook onze onderaannemers moeten voldoen aan de VCA-eisen en worden door ons gecontroleerd als ze op locatie werken. Bij de start van een project maak ik dus duidelijke afspraken over de veiligheidsvoorschriften. Toch blijft dit een uitdaging, omdat de veiligheidscultuur van bedrijven kan verschillen.”Overleg met medewerkers
Het bedrijf heeft geen ondernemingsraad of arbocommissie, maar Van Kruistum overlegt regelmatig informeel met de medewerkers over veiligheid en gezondheid. “Dat is laagdrempelig overleg, tijdens of na het werk. Ik vraag onze mensen naar knelpunten en we praten over hoe het anders en beter kan. Het doel is om veiligheid bespreekbaar te houden en hen te betrekken bij verbeteringen. Ik stimuleer ook dat medewerkers elkáár aanspreken als iets niet goed gaat. Die open cultuur past bij het karakter van ons bedrijf, waar iedereen elkaar kent en de lijnen kort zijn.”Voorbeeldfunctie
Van Kruistum heeft het belang van veilig werken inmiddels zo geïnternaliseerd, dat ze geen bouwplaats voorbij kan lopen zonder een snelle check te doen. Ook in haar vrije tijd. “Beroepsdeformatie”, lacht ze. Ze benadrukt tot slot dat betrokkenheid van de directie onmisbaar is.“Directieleden hebben een voorbeeldfunctie. Het geeft een belangrijk signaal af als zij zelf bijvoorbeeld ook veiligheidsschoenen dragen op de projectlocaties. Verder is het zaak dat een bedrijf bereid is om te investeren in veiligheid en gezondheid. Zo hebben wij laatst lichtere steigermaterialen aangeschaft. Onze directie beseft dat het welzijn van de medewerkers bovenaan staat, dat zij ons belangrijkste kapitaal zijn. Zonder mensen geen werk, zo simpel is het.”
In het kort
Wie: Janine van Kruistum, preventiemedewerker bij onderhoudsbedrijf Bert van Kruistum BV in Veenendaal.Wat: Als preventiemedewerker adviseert Van Kruistum directie en medewerkers over veiligheid en gezondheid.
Het doel: veiligheid en gezondheid vanzelfsprekend maken, arbeidsrisico’s verkleinen, verzuim en ongevallen voorkomen. Hoe: Veiligheidsbeleid maken, adviseren, voorlichten, fungeren als vraagbaak voor medewerkers, registreren en samenwerken.
Bewustwording: medewerkers aanspreken en cursussen aanbieden: VCA-cursussen, bedrijfshulpverlening, toolboxsessies en praktijktrainingen, zoals werken met de hoogwerker.
