Breng balans tussen recht op medezeggenschap en politiek primaat
Medezeggenschap in de overheidssector wordt begrensd door het politiek primaat. Democratisch gekozen organen staan aan de top van de politieke besluitvorming. Ondernemingsraden bij de overheid mogen deze besluitvorming niet doorkruisen. In die situatie heeft de ondernemingsraad (or) geen mogelijkheid tot formele medezeggenschap, zoals het adviesrecht. Dit wordt het politiek primaat genoemd. De SER beveelt aan hier meer balans in te brengen in zijn advies Politiek primaat in de Wet op de ondernemingsraden (WOR).
Formeel borgen
Het komt regelmatig voor dat de WOR-bestuurder de ondernemingsraad in het geval van politiek primaat toch informeel informeert, met hem overlegt en in bepaalde gevallen de gelegenheid geeft zienswijzen mee te geven. Of dit gebeurt hangt echter af van de relatie tussen bestuurder en de or. De SER adviseert daarom deze praktijk formeel te borgen, door te bepalen dat de or in beginsel ook wordt betrokken in geval van politiek primaat.
Daarbij beveelt de SER aan dat de bestuurder de or tijdig informeert bij voorgenomen besluiten die onder het politiek primaat vallen. De bestuurder licht dan toe waarom er sprake is van het politiek primaat en de or op dat moment (nog) geen formele medezeggenschap heeft. Gelijktijdig maakt de bestuurder met de ondernemingsraad procesafspraken. In die afspraken leggen zij vast wanneer en op welke manier de or in het besluitvormingstraject betrokken wordt, als dat mogelijk is. Daarnaast krijgt de or het recht om uit eigen beweging zijn zienswijze op een voorgenomen besluit aan de WOR-bestuurder mee te geven.
De SER adviseert om deze aanbeveling als formele norm vast te leggen. Dit zou kunnen in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De aanbeveling moet gelden voor zover het redelijkerwijs mogelijk is de medezeggenschap te betrekken in de specifieke politieke situatie.
De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) heeft als betrokkene bij dit traject een essay uitgebracht.
