Zicht op arbeidsproductiviteit
| In gezamenlijkheid komt iedereen tot zijn recht. Lees het in Zicht op arbeidsproductiviteit. Het magazine van de Sociaal-Economische Raad. |
 |
SER-advies
SER wil samen met kabinet schouders zetten onder noodzakelijke groei arbeidsproductiviteit
De werkgevers en werknemers uit de Sociaal-Economische Raad (SER) willen samen met het kabinet werken aan groei van de arbeidsproductiviteit. Dit is nodig voor het verdienvermogen van de Nederlandse economie op lange termijn, het verlagen van de werkdruk en het verbeteren van de kwaliteit van werk en van de arbeidsvoorwaarden.
Op deze manier staat de groei van de arbeidsproductiviteit in dienst van brede welvaart, waarbij samenleving, economie en ecologie met elkaar in balans zijn. Naast aanbevelingen aan het kabinet, geeft de SER aan hoe sociale partners zelf groei van de arbeidsproductiviteit kunnen bevorderen. Het is belangrijk dat de productiviteitsagenda van het kabinet geen vertraging oploopt.
Kabinet en sociale partners moeten langs drie sporen bijdragen aan een hogere groei van de arbeidsproductiviteit: slimmer werken, vernieuwend ondernemerschap en het verankeren van arbeidsproductiviteit in de jaarlijkse beleidscyclus. Dit staat in het SER-briefadvies Samenwerken voor arbeidsproductiviteitsgroei, gericht aan de minister van Economische Zaken en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Slimmer werken
Arbeidsproductiviteit wordt vooral bepaald door de kwaliteit van menselijk kapitaal. Dit vraagt om verbeteren van de kwaliteit van het basis- en voortgezet onderwijs, organiseren van leven lang ontwikkelen, investeren in onderzoek & ontwikkeling, versterken van digitale vaardigheden, investeren in een gezondere (beroeps)bevolking, bevorderen van mobiliteit naar productiever werk en het integreren van mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt.
De overheid zou een goedwerkende arbeidsmarktinfrastructuur moeten ondersteunen, bijvoorbeeld door één Werkcentrum per arbeidsmarktregio in te richten. Bezuinigingen op onderwijs en wetenschap zijn ongelukkig en hebben negatieve gevolgen voor kansengelijkheid. Ook het verlagen van de administratieve lastendruk voor zowel werkgevers als werkenden is nodig voor het verhogen van de arbeidsproductiviteit.
De sociale partners willen zelf inzetten op een reële loongroei in lijn met de groei van de arbeidsproductiviteit, zodat bedrijven worden geprikkeld om te investeren in technologie die de arbeidsproductiviteit verhoogt en Nederland zichzelf niet uit de markt prijst. Ze willen in cao’s afspraken maken over om- en bijscholing, stimuleren van mobiliteit naar productiever werk, vergroten van vitaliteit en gezondheid van werkenden en integreren van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.
Vernieuwend ondernemerschap
Nieuwe en innovatieve mkb-bedrijven zouden door de overheid meer mogelijkheden moeten krijgen om door te groeien, bijvoorbeeld door hen beter te faciliteren op het gebied van financiering, breed sectorbeleid te voeren en nieuwe verdienmodellen te ondersteunen. Hogere overheidsuitgaven aan onderzoek & ontwikkeling en meer ruimte voor experimenten en valorisatie dragen eveneens bij aan een hogere arbeidsproductiviteit.De SER adviseert ook het Nederlandse bedrijfsleven om meer te investeren in onderzoek & ontwikkeling. Van even groot belang is het toepassen van technologische en sociale innovaties in mkb-bedrijven en een gerichtere inzet op het delen van kennis. Een samenhangende aanpak is gewenst rond leven lang ontwikkelen (zoals geschetst in het betreffende SER-advies), naast het beperken van het beroep op het concurrentiebeding om mobiliteit op de arbeidsmarkt te bevorderen.
Verankeren in beleidscyclus
De SER vindt dat de groei van de arbeidsproductiviteit hoger op de jaarlijkse beleidsagenda moet komen. Hierbij is een grotere rol gewenst voor de National Productivity Board (NPB) als onafhankelijk adviesorgaan. In Nederland is de NPB ondergebracht bij het Centraal Planbureau. Het Nederlandse NPB zou naast analyseren ook advies moeten geven en wel over de volle breedte van de economie (private en publieke sectoren, op macro- en sectoraal niveau). Deze adviezen zouden aan de orde moeten komen in het kabinet, in de Tweede Kamer en bij de SER. Deze werkwijze zou goed aansluiten bij de jaarlijkse beleidscyclus, zoals aangekondigd door de minister van Economische Zaken in de kamerbrief Uitwerking productiviteitsagenda.
QUOTES
“De partijen in onze overlegeconomie willen samen met het kabinet de handschoen oppakken om de arbeidsproductiviteit te verhogen en zo bij te dragen aan brede welvaart,” zegt Kim Putters, voorzitter van de SER. “Meer mensen aan het werk en het werk slimmer uitvoeren. Dit draagt bij aan het verdienvermogen van onze economie op lange termijn, kan de werkdruk verlagen en werkomstandigheden verbeteren. Ondanks de demissionaire status van het kabinet gaan we graag hierover met hen gesprek, want er is geen tijd te verliezen.”
“Arbeidsproductiviteitsgroei vraagt een integrale aanpak rond arbeid, kapitaal en technologie en vergt een lange adem,“ zegt Bas ter Weel, SER-kroonlid en voorzitter van de commissie die het briefadvies opstelde. “Het kabinet heeft een langetermijnvisie nodig, gericht op innovatie en op effectiever omgaan met mens en kapitaal. Deze moet gelijk opgaan met afspraken die sociale partners maken in bedrijven over investeringen in scholing, onderzoek & ontwikkeling, gezondheid en productiever werken.”
