Informatie Oekraïense vluchtelingen

Door de Russisch-Oekraïense oorlog zijn veel mensen uit Oekraïne gevlucht naar Europese landen, ook naar Nederland. Zij worden opgevangen en krijgen op veel levensgebieden ondersteuning, bijvoorbeeld op het gebied van werk. Op deze pagina vind je een overzicht van algemene informatie over deze groep vluchtelingen in Nederland, voorbeelden van ondersteuningsinitiatieven, parlementaire informatie en overige gerelateerde informatiebronnen.

Direct naar:

Cijfers opvang en participatie van vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland

Wekelijks publiceert het ministerie van Justitie en Veiligheid cijfers van het aantal registraties van personen met de Oekraïense nationaliteit. Eind januari 2024 waren er ruim 106.000 Oekraïners geregistreerd in Nederlandse gemeenten. De meeste mensen (82%) worden opgevangen in gemeentelijke opvanglocaties. De overige Oekraïners worden door particulieren (Nederlandse gastgezinnen) opgevangen. De vluchtelingen zijn verspreid over heel Nederland, maar de meeste wonen in Amsterdam (5.390), Den Haag (3.634) en Rotterdam (2.493), zo meldt het CBS

Arbeidsparticipatie

Oekraïense vluchtelingen vallen onder de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming (2001/55 EG). Hiermee hebben zij recht op opvang, leefgeld, medische zorg en directe toegang tot de arbeidsmarkt. In tegenstelling tot andere vluchtelingen mogen zij direct werken en werkgevers hoeven voor hen geen tewerkstellingsvergunning aan te vragen, zo meldt de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid in zijn Kamerbrief.

Op 1 november 2023 had meer dan de helft van de Oekraïense vluchtelingen (55%) in de leeftijdscategorie van 15 tot 65 jaar betaald werk als werknemer. Dat is een toename ten opzichte van een jaar eerder, toen was dat nog 44%. Dat meldt het CBS op basis van cijfers over Oekraïense vluchtelingen in loondienst.
De verdeling werkenden en niet-werkenden is voor zowel mannen als vrouwen exact gelijk voor de leeftijdscategorie van 15 tot 65 jaar. De arbeidsmarktregio Flevoland heeft het hoogste arbeidspercentage onder Oekraïners, namelijk 68%. De arbeidsmarktregio’s Groningen en Haaglanden hebben het laagste percentage werkende Oekraïners, namelijk 45%. In de regio Amsterdam, waar de meeste Oekraïners verblijven, werkt iets meer dan de helft (51%). 

Percentage werknemers en niet-werknemers verdeeld naar leeftijdscategorieën (Bron: CBS)

Flexibele contracten

Ruim een kwart (26%) van het aantal Oekraïense ontheemden in de leeftijd van 15 tot 65 jaar werkt als oproepkracht, 39% als uitzendkracht en 35% staat te boek als overige werknemer. Oproepkrachten zijn personen die op oproep of afroep beschikbaar zijn voor het verrichten van werkzaamheden en met wie geen vaste arbeidsduur is overeengekomen. Uitzendkrachten zijn personen die ingeschreven staan bij een uitzendbureau en die met dat bureau een arbeidsverhouding zijn aangegaan tot het verrichten van werkzaamheden op tijdelijke basis voor derden.

Percentage oproepkrachten, uitzendkrachten en overige werknemers van Oekraïense ontheemden (bron: CBS)

Verreweg de meeste Oekraïense vluchtelingen werken in de zakelijke dienstverlening (51%) en de bedrijfstak handel, vervoer en horeca (32%). Dat geldt zowel voor de mannen als de vrouwen. Uitzendbureaus vallen ook onder de zakelijke dienstverlening. Vaak is niet na te gaan in welke bedrijfstak uitzendkrachten worden uitgezonden. Lees verder: 'Oekraïense vluchtelingen, 1 november 2023' (website CBS).

Hogeschool Inholland heeft onderzoek gedaan naar Oekraïense vluchtelingen en hun toegang tot basisbehoeften. Als onderzoeksmethode hielden ze onder andere interviews. Daaruit blijkt dat geïnterviewde werkende Oekraïners die in de uitzendbranche werken, sectoren noemen als “tuinbouwkassen, supermarkten, de bouwsector, productiewerk en schoonmaakbedrijven”.

Ingeschreven Oekraïense werknemers onderverdeeld naar bedrijfstak (Bron: CBS)

Arbeidsduur en uurloon

De meeste Oekraïense vluchtelingen (53%) werken 35 uur of meer. Een vijfde (15%) werkt 30 tot 35 uur. De arbeidsduur is voor mannen en vrouwen nagenoeg gelijk.

Het grootste percentage Oekraïense ontheemden (38%) verdient 14 tot 16 euro per uur, gevolgd door 12 tot 14 uur euro per uur (25%). De meesten hebben dus een uurloon gelijk aan of een paar euro hoger dan het wettelijk minimumloon van €12,79, zo meldt het CBS .

Op de website van het UWV is via het dashboard Vluchtelingen uit Oekraïne het aantal meldingen van werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in dienst hebben genomen inzichtelijk. Het dashboard toont ook in welke sectoren en in welke arbeidsmarktregio zij werken.

Initiatieven voor Oekraïense vluchtelingen

Er gebeurt veel rond de hulp en begeleiding van Oekraïners in Nederland. Eind juli 2022 hadden ruim 24.000 Oekraïense vluchtelingen werk gevonden in Nederland. Op deze pagina vind je een overzicht van projecten en initiatieven op het gebied van (vrijwilligers)werk, opleiding en taal voor Oekraïners.

Kijk verder op de pagina met initiatieven

Overzicht informatiebronnen en websites

VNO-NCW
Overzicht van informatiebronnen en meer gericht op ondernemers 

LTO Nederland
Overzicht met algemene informatie voor Nederlandse boeren en tuinders en humanitaire initiatieven.

FNV
Webpagina voor Oekraïense vluchtelingen die in Nederland willen werken. Informatie over de belangrijkste aspecten van het werken: contract, werktijden, ziekte, ontslag en pesten. De documenten zijn in het Oekraïens.

Rijksoverheid.nl
Themapagina over de gevolgen van de Russische inval in Oekraïne. De Rijksoverheid heeft in een overzicht alle veelgestelde vragen over opvang van Oekraïense vluchtelingen, het onderwijs voor Oekraïense kinderen, werk, inkomen en leefgeld en inburgering en taalles geplaatst.

Cijfers opvang vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland
De Rijksoverheid publiceert iedere maandag en donderdag de actuele cijfers over het aantal gevluchte Oekraïners in Nederland en de capaciteit aan opvang.

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland vind je informatie over de gevolgen van de Russisch-Oekraïnse oorlog én een Ondernemersloket Sancties Rusland en Belarus.

BOink | Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang
De kinderopvangtoeslag is een bijdrage in de kosten van de kinderopvang voor werkende of studerende ouders. Oekraïense vluchtelingen die in Nederland werken, komen ze ook, mits ze voldoen aan de voorwaarden, in aanmerking voor deze financiële ondersteuning. BOinK heeft om die reden, met financiële steun van het Ministerie van SZW, de Toolkit Uitleg Kinderopvangtoeslag ook in het Oekraïens en Russisch uitgebracht. De Oekraïners in Nederland kunnen  in hun eigen taal stap-voor-stap door de belangrijkste onderdelen op de website van Toeslagen om de toeslag aan te vragen en te wijzigen. 

CBS
Dossier Rusland-Oekraïne met onder andere cijfers over het aantal Oekraïners in Nederland.

Divosa
Op deze pagina deelt Divosa actuele informatie, ervaringen en initiatieven die relevant zijn voor het sociaal domein.

VNG
Informatiepagina voor gemeenten

Nationale Onderwijsgids
Dossier met Oekraïne nieuws gericht op het onderwijs in Nederland.

EU solidarity with Ukraine
Website van de Europese Commissie met praktische informatie, nieuwsberichten en officiële Europese documenten. Ook informatie beschikbaar in het Oekraïens en het Russisch.

Europa Centraal
Kenniscentrum Europa decentraal houdt een FAQ-list bij voor gemeenten en decentrale overheden.

Pharos
Zorg en ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen. Informatie voor hulpverleners en vrijwilligers over welzijn en gezondheid (fysiek en mentaal)

Nederlandvoorvluchtelingen.nl
Informatiepagina van Vluchtelingenwerk voor particulieren. Ook lokale initiatieven voor vluchtelingen uit Oekraïne wordt op deze pagina gedeeld.

Refugee Help
RefugeeHelp is het online startpunt voor Oekraïense vluchtelingen in Nederland en iedereen die zich voor hen in wil zetten. De website is momenteel in vier talen (Nederlands, Engels, Oekraïens en Russisch) beschikbaar en  een initiatief van VluchtelingenWerk Nederland en SparkOptimus, in samenwerking met het ministerie van Justitie en Veiligheid, IND, Leger des Heils, Navara, OpenEmbassy, Pharos, Rode Kruis, UAF, UNHCR en vele andere NGO’s, maatschappelijke organisaties en particuliere initiatieven.

Op forrefugees.vluchtelingenwerk.nl verzamelt Vluchtelingenwerk alle informatie voor gevluchte Oekraïners die al in Nederland zijn.

UNHCR The Netherlands
Engelse pagina voor vluchtelingen en asielzoekers

CV.nl
Met behulp van templates is het mogelijk om een curriculum vitae te maken

UAF
Het UAF richt zich op onderwijs- en werkmogelijkheden voor vluchtelingen. Vluchtelingen uit Oekraïne met vragen over studie en werk, worden door het UAF op weg geholpen met informatie en advies.

FairWork
FairWork wijst (Oekraïense) vluchtelingen op hun rechten wanneer zij op zoek zijn naar een baan in Nederland. Ze strijdt tegen misstanden op de arbeidsmarkt ten aanzien van kwetsbare groepen.

Opora Foundation
Een stichting met als missie om evidence-based beleid, gefundeerd onderzoek en operationele- en beheersoplossingen aan te bieden. Zij bieden algemene ondersteuning aan Oekraïense vluchtelingen.

Empatia
Empatia is een project gericht op het verbeteren van de geestelijke gezondheid van Oekraïners die door de oorlog ontheemd zijn geraakt.

Gerelateerde nieuwsberichten

Charterondertekenaars in actie voor Oekraïne | 9 mei 2022

Akkoord met tijdelijke bescherming Oekraïners | 10 maart 2022

Parlementaire Informatie

Voor overheidsinformatie over Oekraïne kijk verder op de website van de Rijksoverheid.
Zie ook het kamerstukdossier over Oekraïne 

Informatie Europese Commissie

EU solidarity with Ukraine
Website van de Europese Commissie met praktische informatie, nieuwsberichten en officiële Europese documenten. Ook informatie beschikbaar in het Oekraïens en het Russisch.

Key documents: EU solidarity with Ukraine

Inntegration of people fleeing Ukraine in the EU
Note to European Commission, Lodewijk Asscher, Special Adviser for Ukraine, May 2023

Ukraine: Guidance to help people fleeing war access jobs, training and adult learning
Ensuring a swift and effective integration into the labour market is important both for host communities and for those fleeing the war to rebuild their lives, continue developing their skills and, eventually, support reconstruction in Ukraine, 14 juni 2022.

Ukraine: Cohesion funding to support people fleeing Russia's invasion of Ukraine
The Commission has adopted a proposal for Cohesion's Action for Refugees in Europe (CARE) allowing Member States and regions to provide emergency support to people fleeing from Russia's invasion of Ukraine. CARE is introducing the necessary flexibility in the 2014-2020 Cohesion policy rules to allow a swift reallocation of available funding to such emergency support, 8 maart 2022.

 


Deze pagina zal regelmatig voorzien worden van nieuwe informatie
Laatste update: 5 maart 2024