Vragen en antwoorden CSRD en ESRS

De SER en de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) hebben onderstaande veelgestelde vragen en antwoorden opgesteld op basis van duizenden vragen van ondernemingen en organisaties die zich voorbereiden op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Deze vragen zijn tevens gebundeld in de vraag-antwoorddocumenten die je hiernaast vindt.
Heb je andere vragen over de CSRD, ESRS (European Sustainability Reporting Standards) of mis je een vraag in deze lijst? Kijk onderaan deze pagina.

Deze vragen en antwoorden zijn voor het laatst bijgewerkt op 11 maart 2025. Voor de nieuwste updates sinds die datum, kijk onderaan deze pagina.
Introductie CSRD
Dubbele materialiteit
Reikwijdte CSRD
Impact op het MKB
De Standaarden ESRS
Praktische invulling en handhaving
Welke stappen nu nemen
Relatie met bestaande nationale en EU-wetgeving en andere standaarden
Rol van verschillende partijen bij de totstandkoming van de ESRS
Toekomst

Laatste updates

Aanbeveling Europese Commissie VSME

Op 30 juli 2025 heeft de Europese Commissie een aanbeveling gepubliceerd om de VSME-standaard te gebruiken voor vrijwillige duurzaamheidsrapportage voor MKB-ondernemingen die niet onder de CSRD vallen. Voor meer informatie over de VSME, zie vraag 'Wat is de VSME rapportage standaard en de impact op niet-beursgenoteerd MKB?'.

Gedelegeerde handeling EC wave 1 ondernemingen

Op 11 juli 2025 heeft de Europese Commissie een gedelegeerde handeling aangenomen voor de Wave 1 ondernemingen, dit zijn de grote organisaties van openbaar belang met meer dan 500 werknemers (zie vraag ' Vanaf wanneer wordt het duurzaamheidsrapport verplicht?'). Dit houdt in dat deze groep ondernemingen bepaalde informatie die zij in hun rapport over boekjaar 2024 mochten weglaten ook in hun rapport over boekjaren 2025 en 2026 mogen weglaten. Daarnaast worden bepaalde 'phase-in provisions' (tijdelijke vrijstellingen of uitstel van de toepassing van bepaalde ESRS), die momenteel van toepassing zijn op Wave 1 ondernemingen met 750 of minder werknemers, van toepassing op alle Wave 1 ondernemingen. Ook breidt de handeling de 'safeguard provision' uit naar alle Wave 1 ondernemingen: wanneer een onderneming gebruik maakt van dergelijke tijdelijke vrijstellingen voor een volledige thematische standaard, moet alsnog beknopte informatie over het betreffende thema worden opgenomen indien de onderneming geconcludeerd heeft dat het thema materieel is.

Met het aannemen van deze gedelegeerde handeling gaat een bezwaartermijn in van twee maanden (te verlengen met nog eens twee maanden). Als er tijdens deze periode geen bezwaren door het Europees Parlement en de Raad worden ingediend, treedt de gedelegeerde handeling drie dagen na publicatie in werking en is deze van toepassing op boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2025. Omdat het om een gedelegeerde handeling gaat, hoeft deze niet in nationale wetgeving te worden omgezet.

Aanname stop-the-clock Directive

Begin april 2025 hebben de Europese Raad en het Europees Parlement de ‘stop-the-clock’ Richtlijn aangenomen. Deze regeling maakt deel uit van het omnibusvoorstel van de Europese Commissie en voorziet in een uitstel van twee jaar voor ondernemingen die oorspronkelijk over boekjaar 2025 en 2026 zouden moeten rapporteren. De lidstaten hebben tot 31 december 2025 de tijd om deze richtlijn om te zetten in nationale wetgeving.

Positie omnibusvoorstel Europese Raad

De Europese Raad heeft overeenstemming bereikt over haar standpunt ten aanzien van het omnibusvoorstel. Voor de CSRD voegt de Raad een extra criterium toe aan de reikwijdte van de Richtlijn. Naast de drempel van 1000 werknemers, zoals voorgesteld door de Europese Commissie, voegt de Raad ook een netto-omzetgrens van meer dan €450 miljoen toe.

Behandeling omnibusvoorstel door het Europees Parlement

Het Europees Parlement zal het omnibusvoorstel, en daarmee de amendementen van de huidige CSRD Richtlijn, verder inhoudelijk gaan behandelen. Er is nog geen officiële tijdlijn beschikbaar voor deze behandelingen, maar het Parlement zal naar verwachting in oktober 2025 over het voorstel gaan stemmen.

Implementatie CSRD in Nederlandse wet

Nederland heeft de huidige CSRD Richtlijn nog niet omgezet in nationale wetgeving. De Europese Commissie is daarom een inbreukprocedure gestart. De ‘stop-the-clock’ Richtlijn zal meegenomen worden in de omzetting van de CSRD in de nationale wetgeving. Eerder heeft het kabinet ook aangegeven de voorkeur te hebben voor het meenemen van de implementatie van de omnibusvoorstellen (ook de inhoudelijke aanpassingen) in het lopende implementatietraject van de CSRD Richtlijn, mits de onderhandelingen over deze voorstellen voldoende voortgang boeken (zie vraag 'Hoe wordt de CSRD omgezet in Nederlandse wetgeving?' voor meer informatie over implementatie van de CSRD in de Nederlandse wet).

Publicatie EFRAG herziene (draft) ESRS

De Europese Commissie heeft EFRAG verzocht om technisch advies uit te brengen over de herziening van de ESRS. Op 31 juli 2025 heeft EFRAG de herziene Exposure Drafts van de ESRS gepubliceerd. Daarmee is een consultatieperiode van 60 dagen ingegaan waarin belanghebbenden feedback kunnen geven.


Vragen CSRD & ESRS

Heb je vragen over de CSRD, ESRS of mis je een vraag in deze lijst? Stuur ons een e-mail en wij nemen zo snel mogelijk contact met je op. Voor technische vragen heeft EFRAG een ESRS Q&A platform (laatste update: december 2024) opgericht. Daar kun je een vraag indienen en antwoorden vinden op eerder gestelde vragen.

Vragen die over individuele feiten of omstandigheden gaan, zullen niet via deze wegen worden beantwoord. Voor dergelijke vragen raden we je aan contact op te nemen met een adviseur bijvoorbeeld je bedrijfsaccountant. 

Disclaimer

De SER en de RJ hebben deze vragen en antwoorden gemaakt op basis van informatie die op het moment van publicatie publiekelijk beschikbaar is. Hoewel de beantwoording van deze vragen met de grootste zorg is gedaan, kunnen aan gebruikers van deze lijst geen garanties worden gegeven met betrekking tot de juistheid, actualiteit en de volledigheid van de weergegeven informatie. De SER, de RJ en andere aan deze vragen en antwoorden gelieerde organisaties of personen kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen van het gebruik van de informatie. Dit document representeert niet de standpunten van EFRAG of de Europese Commissie noch die van de SER of de RJ.

Het is niet toegestaan om de opgenomen informatie of individuele elementen (inclusief afbeeldingen) zonder expliciete toestemming te kopiëren of verspreiden, als daarbij verwarring kan ontstaan over de afkomst van het materiaal.

Questions and answers CSRD and ESRS

Download veelgestelde vragen

Lees de veelgestelde vragen en antwoorden over de CSRD in het Nederlands of het Engels.

Vragen en antwoorden CSRD en ESRS (PDF)

Questions and answers CSRD en ESRS (PDF)