Veelgestelde vragen over arbeidsomstandigheden

Het SER Arboplatform heeft de belangrijkste vragen over bijvoorbeeld de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en Hybride werken verzameld. Via de uitklapmenus vindt je de vragen en antwoorden.
Arbocatalogus
Wat is een arbocatalogus?
Een arbocatalogus is een oplossingenboek, opgesteld door sociale partners binnen een branche of sector. Het biedt werkgevers en werknemers praktische, concrete handvatten en oplossingen om de arborisico's waar werkenden op de werkvloer in de branche of sector mee te maken kunnen krijgen te beheersen.
is een arbocatalogus verplicht?
Een arbocatalogus is niet verplicht, maar wel aan te raden. Het kan helpen bij het ontwikkelen van goed arbobeleid binnen een sector of branche. Wie met een door de Nederlandse Arbeidsinspectie goed getoetste arbocatalogus werkt, weet dat het arbobeleid voldoet aan de wettelijke normen en doelvoorschriften voor die onderdelen die in de arbocatalogus staan.
Wanneer is sprake van een arbocatalogus?

Er is sprake van een arbocatalogus, wanneer sociale partners deze samen hebben vastgesteld en de Nederlandse Arbeidsinspectie de inhoud van de catalogus positief heeft getoetst. De Inspectie toetst een arbocatalogus op verschillende criteria. De arbocatalogus moet bovendien iedere 6 jaar geactualiseerd en opnieuw getoetst worden.

Meer weten over de criteria? Ga naar de toetsingscriteria van de Nederlandse Arbeidsinspectie.

Zoek je een bestaande, goed getoetste arbocatalogus? Ga naar het Arboportaal

Wat kost het ontwikkelen van een arbocatalogus via dearbocatalogus.nl?
Voor het ontwikkelen van de inhoud van de arbocatalogus is een sector zelf verantwoordelijk. Hiervoor zullen arbodeskundigen moeten worden ingeschakeld. Dit kan zowel tijd als geld kosten.

De hosting, de service voor het online vindbaar maken van jouw arbocatalogus, biedt het Arboplatform gratis aan.
Hoe maak ik een arbocatalogus?

Een nieuwe arbocatalogus, maar ook de uitbreiding van een bestaande catalogus, kost tijd, geld en energie. Het Arboplatform heeft het proces in 9 stappen omschreven.

Lees de 9 stappen voor het maken van een arbocatalogus.

In de handreiking en de gebruikersgids, staan links naar nuttige aanvullende documentatie.

Download de handreiking (pdf)

Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Arbeidsveiligheid
Wat is veilig werken?

Veilig werken houdt in dat:

  • Een werkgever arbobeleid heeft opgesteld gericht om zo veilig mogelijk te werken en te voorkomen of beperken van arbeidsongevallen.
  • Het mogelijk is om op veilige manier te werken, onder andere met veilige werkwijzen en veilige, goed onderhouden machines, gereedschappen, installaties en persoonlijke beschermingsmiddelen, en
  • Dat werkenden veilig werken.

Hoe pak ik arbeidsveiligheid in mijn organisatie aan?

Met een veiligheidsaanpak kun je alle werkenden helpen om het werk veilig uit te voeren. Een gedegen veiligheidsaanpak kent zes stappen:

  1. Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E);
  2. Ontwikkelen van veiligheidsregels en -procedures en leg deze vast. Bijvoorbeeld in een bedrijfsregelement of een arbocatalogus.
  3. Het nemen van technische (veiligheids-)maatregelen. Bijvoorbeeld, je vervangt een oude machine die voortdurend storing geeft;
  4. Keuring en onderhoud van arbeidsmiddelen (machines). Volgens de door de fabrikant aangegeven frequentie is verplicht. Preventief onderhoud verdient de voorkeur;
  5. Een goede planning van werkzaamheden en personeel verhoogt de veiligheid. Een slechte planning kan tijdsdruk opleveren. Om tijdverlies in te halen gaan werkenden mogelijk ‘flexibel’ met de regels om. En dit kan ten koste gaan van de kwaliteit en van de veiligheid.
  6. Voor veiligheid op het werk heb je kennis nodig van werkwijzen, arbeidsmiddelen, begrippen, wetgeving, RI&E en arbeidshygienische strategie. Dat bereik je door training en opleiding.

 

Wat zegt de arbowet?

Werkenden hebben recht op een veilige en gezonde werkplek. Werkgevers zijn volgens de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) verplicht er alles aan te doen om werkenden zo gezond en veilig mogelijk te laten werken. Dit geven zij vorm in het arbobeleid. Samen met de vertegenwoordiging van werknemers (ondernemingsraad, personeelsvereniging, vakbonden) geven zij invulling aan deze wet binnen hun eigen organisatie of sector.

Wil je meer weten over de arbowet en hoe je die toepast?

Wat is de rol van een preventiemedewerker bij arbeidsveiligheid?

Preventiemedewerkers kunnen een zeer bepalende rol spelen bij een gezonde en veilige werkplek. Niet voor niets heeft de Arbowet het over deskundige werknemers op het gebied van preventie en bescherming.

De preventiemedewerker werkt daarbij samen met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners, en vervult een brugfunctie tussen werkgever en werknemers. Zo kunnen zij bijvoorbeeld:

  • een rol hebben bij het in kaart brengen en het aanpakken van de risico’s op de werkvloer;
  • een centraal aanspreekpunt zijn binnen het bedrijf voor arbeidsomstandigheden;
  • werknemers helpen bij een gezonde en veilige manier van werken, en
  • een onafhankelijke signaalfunctie hebben voor als zaken niet goed gaan.
Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Bedrijfshulpverlening
Wat houdt bedrijfshulpverlening (bhv) in?
Bedrijfshulpverlening is de georganiseerde hulpverlening in een bedrijf of instelling, ook wel bhv-organisatie genoemd. Een goede bhv-organisatie bestaat uit één of meer opgeleide en geoefende medewerkers die in actie komen tijdens een incident in het bedrijf. Denk hierbij aan eerste hulp bij ongevallen (EHBO), een beginnende brand of een ontruiming als gevolg van een brand.
Wat doet een bedrijfshulpverlener (bhv’er)?

Bij een calamiteit of incident in een bedrijf treedt de bhv op als voorpostfunctie van de professionele hulpverleningsdiensten. De bhv’ers zijn immers al op de werkplek aanwezig. De bhv’er beoordeelt en gaat direct over tot handelen om schade en letsel zoveel mogelijk te voorkomen of minstens te beperken. Hij kan snel hulp verlenen totdat ambulance, brandweer of politie is gearriveerd.

Binnen een paar minuten moet de bhv kunnen beginnen met::

  • het verlenen van eerste hulp;
  • het blussen van branden;
  • het ontruimen van panden;
  • en het inschakelen van hulpdiensten.

Bij sommige incidenten kan de bhv het alleen af en is het alarmeren van externe hulpverleners niet noodzakelijk.

De bhv’er is ook de persoon waar collega’s naartoe kunnen voor vragen over en hulp bij veiligheid in het bedrijf.


Is bedrijfshulpverlening verplicht?
Werkgevers zijn volgens de Arbowet verplicht om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Een goede bhv-organisatie hoort daar ook bij. Elke organisatie moet één of meerdere bhv’ers hebben. Hoeveel, dat hangt mede af van de grootte van het bedrijf en de risico’s die er spelen. Dit verschilt vaak per branche en per organisatie. In kleine bedrijven kan de werkgever zelf de bhv-taken uitvoeren. In deze situatie moet hij wel een bhv’er aanwijzen om hem bij afwezigheid te vervangen.
In Artikel 15 Arbeidsomstandighedenwet zijn de bepalingen rondom de deskundige bijstand op het gebied van bedrijfshulpverlening te vinden.

Wil je meer weten over arbo, de toepassing van de Arbowet en goede arbeidsomstandigheden?
Lees meer
Hoe richt ik een goede bhv-organisatie in?

In zes stappen kun je bouwen aan een effectieve bhv-organisatie:

  1. Bepaal de restrisico’s en maatgevende factoren vanuit de RI&E;
  2. Bepaal of het bedrijf voldoet aan de voor de bhvrelevante wet- en regelgeving en of specifieke eisen gelden van verzekeraars en/of afnemers;
  3. Stel incidentscenario’s op;
  4. Bepaal de benodigde bhv-organisatie;
  5. Leg de bhv-organisatie vast in een plan;
  6. Borg de bhv.

Met behulp van de handreiking bedrijfshulpverlening kun je je bhv-organisatie stap voor stap inrichten

Hoe neem ik ‘alleen werken’ op in de bhv-organisatie?

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek voor hun medewerkers. Dus ook voor personeel dat alleen werkt. Voor een goede bhv-organisatie voor alleen werken moet de werkgever het volgende doen:

  • Bekijk of alleen werken kan worden vermeden;
  • Inventariseer vooraf welke risico’s er zijn bij het uitvoeren van de werkzaamheden;
  • Inventariseer vooraf welke werkplekken extra risico’s opleveren voor alleen werken;
  • Spreek een procedure voor alleen werken af en hoe hulp kan worden ingeroepen bij noodgevallen;
  • Informeer de medewerkers over de risico’s en genomen maatregelen voor alleen werken.

Iemand die alleen werkt loopt in principe niet meer risico dan een werknemer die dezelfde werkzaamheden in het bijzijn van andere mensen uitvoert. Dit is anders wanneer hij door een brand of ongeval in een noodsituatie kan komen. In noodsituaties moet de alleenwerker alarm kunnen slaan om hulp te krijgen. Hij moet ook weten wat hij moet doen als het ontruimingsalarm afgaat wanneer hij alleen is.

De situaties waarin door werknemers alleen wordt gewerkt, moeten worden opgenomen in een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
Meer informatie over alleen werken kun je ook vinden op het Arboportaal


Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Fysieke belasting
Wat zijn de rechten van werkenden bij fysiek zwaar werk bij hitte?

De aard van de werkzaamheden laat geen gebruik van hulpmiddelen toe, waardoor we zware voorwerpen handmatig moeten verplaatsen. Door de warmte is dit nog zwaarder dan onder normale omstandigheden.

Fysiek zwaar werk en hitte is een gevaarlijke combinatie. Door fysiek zwaar werk, zoals het handmatig verplaatsen van zware voorwerpen, warmt het lichaam door de inspanning op. Als het buiten of op de werkvloer heel warm is, kan het lichaam moeilijk afkoelen. Daardoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. Bij fysiek zwaar werk is het daarom belangrijk om maatregelen te treffen om risico’s op gezondheidsklachten te voorkomen of minstens te beperken. Als het echt niet anders kan dan kunnen de zware werkzaamheden het beste gepland worden op de momenten van de dag waarop het nog niet te warm is. Verder is het goed om meer voor de hand liggende maatregelen te nemen, zoals werken in de schaduw, voldoende pauzeren en voldoende water drinken.

Als de werkgever geen maatregelen neemt tegen hitte, dan kan een werknemer op grond van de Arbowet het werk onderbreken als er sprake is van direct gevaar voor zijn gezondheid of veiligheid. Ondanks dat de warmte vervelend kan zijn, is er niet snel sprake van een direct gevaar voor de gezondheid. Bij een werknemer met gezondheidsklachten kan daarentegen sneller sprake zijn van een situatie met direct gevaar. Het is raadzaam om in eerste instantie te proberen met de werkgever tot een passende oplossing te komen en als dat niet lukt juridisch advies in te winnen.

Let op: Werknemers die het werk door hitte onderbreken moeten dit zo snel mogelijk melden aan hun leidinggevende of werkgever.

Gezondheidsklachten?

Wanneer je gezondheidsklachten ervaart kan je ook terecht bij de bedrijfsarts voor preventief advies (zonder dat er sprake is van een ziekmelding). Dit kan tijdens het arbospreekuur.

Wat is fysieke belasting?
Tillen, duwen en trekken zijn voorbeelden van bewegingen die lichamelijke belasting veroorzaken. Als die belasting intensief is, vaak of langdurig (repeterend) op het werk voorkomt, kan dat leiden tot lichamelijke overbelasting. Het risico op gezondheidsklachten door arbeid is dan aanwezig.
Het risico op gezondheidsklachten door arbeid kan ook ontstaan door langdurig zitten of te weinig bewegen. In die gevallen is sprake van lichamelijke onderbelasting.
Hoe pak ik fysieke belasting in mijn organisatie aan?
Volg de onderstaande stappen
  1. Inventariseer welke vormen van fysieke belasting in jouw branche voorkomen
  2. Koppel fysieke belasting aan bedrijfsprocessen, functies en/of werkzaamheden
  3. Maak afspraken over het acceptabele belastingniveau
  4. Verzamel en beschrijf oplossingen
  5. Kies welke oplossingen je in de arbocatalogus wilt opnemen
  6. Maak de arbocatalogus
  7. Stuur deze in ter toetsing naar Nederlandse Arbeidsinspectie
  8. Maak de arbocatalogus openbaar toegankelijk (bijvoorbeeld via een website)

Meer weten? Ga dan naar het dossier over de arbocatalogus

Wat zegt de Arbowet?
In Hoofdstuk 5 Arbeidsomstandighedenbesluit vind je verschillende wettelijke regelingen over fysieke belasting. 
Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Moet fysieke belasting worden opgenomen in de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E)?
In de RI&E wordt beschreven wat de belangrijkste gezondheids- en veiligheidsrisico’s van het werk zijn. De maatregelen om fysieke onder- en overbelasting door het werk tegen te gaan, moeten in het plan van aanpak worden opgenomen. Ga voor meer informatie naar het dossier RI&E
Gevaarlijke stoffen
Wat zijn gevaarlijke stoffen?

Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die mogelijk gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. Hiertoe behoren ook CMR-stoffen (Carcinogeen, Mutageen en Reproductietoxisch). Het betekent dat stoffen kankerverwekkend zijn, verandering in het dna kunnen veroorzaken en schadelijk zijn voor de voortplanting.

Zie ook het Overzicht van kankerverwekkende stoffen en processen

Wat zijn grenswaarden en hoe komen deze tot stand?

De grenswaarde is een concentratieniveau van een gevaarlijke stof in de lucht op de werkplek, zoals een gas, damp, aerosol of vezel. Bij de vaststelling van deze waarde wordt als uitgangspunt gehanteerd dat gezondheid van de werknemers én hun nageslacht niet of zo min mogelijk wordt geschaad.

Meer informatie over grenswaarden

Wat is een arbeidshygiënische strategie?

De arbeidshygiënische strategie is kort gezegd de volgorde waarin een bedrijf maatregelen moet treffen om ervoor te zorgen dat het werk zo gezond en veilig mogelijk gedaan kan worden. In artikel 4.4 van het Arbobesluit staat beschreven wat de arbeidshygiënische strategie specifiek inhoudt voor gevaarlijke stoffen.

Vier stappen

Welke maatregelen moeten in welke volgorde door bedrijven worden genomen bij het aanpakken van gevaarlijke stoffen? Het gaat daarbij om een volgorde van vier stappen:

Stap 1: Vervang de gevaarlijke stof door een niet of minder gevaarlijke stof
Stap 2: Pas technische maatregelen, werkprocessen, uitrustingen en materialen toe die de risico’s voorkomen of beperken
Stap 3: Tref collectieve beschermingsmaatregelen bij de bron of neem organisatorische maatregelen
Stap 4: Zorg voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor de werknemers die (kunnen) worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen
Vaste volgorde

Belangrijk om te onthouden is, dat je geen stappen zomaar mag overslaan bij het aanpakken van de risico’s. De maatregelen uit de volgende stap neem je pas als de eerdere stap redelijkerwijs technisch, uitvoerend of economisch niet mogelijk is. Het kan ook zijn dat het gevaar voor de veiligheid of gezondheid van werknemers door de stap niet volledig wordt weggenomen.

Let op: voor kankerverwekkende, mutagene, reprotoxische (CMR) stoffen en biologische agentia geldt dat je alleen de volgende stap maatregelen mag nemen als de eerdere stap technisch niet mogelijk is. Of de eerdere stap economisch redelijkerwijs niet mogelijk is, is daarbij niet van belang. Dit heeft te maken met de ernst van de mogelijke gevolgen van blootstelling aan kankerverwekkende en mutagene stoffen.

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft een document gemaakt om de vier stappen van de arbeidshygiënische strategie in meer detail en met concrete voorbeelden uit te leggen.

Wat zijn werkplekinstructiekaarten?
Een werkplekinstructiekaart (WIK) is kortgezegd de ‘vertaling’ van de informatie op een veiligheidsinformatieblad (VIB). Vaak is een VIB té technisch en uitgebreid om door werknemers op de werkvloer toe te passen. Werkgevers kunnen met behulp van een WIK duidelijke voorlichting en instructie opstellen. Deze is bestemd voor de werknemer die wordt of kan worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen.

Wat moet er op een WIK staan?

Op een WIK wordt aangegeven wat een werknemer moet doen om veilig te kunnen werken. Ook toont het wat hij moet doen in geval van een noodsituatie, zoals bijvoorbeeld bij een ongeval.

Op een WIK moet in ieder geval de volgende informatie staan:

  • de gevaren van een specifieke stof;
  • een inschatting van de werkgever over de mogelijke blootstelling;
  • instructies voor het veilig werken met deze stof;
  • Instructies wat te doen in geval van een calamiteit.

Is een WIK verplicht?

Vanuit hun wettelijke verantwoordelijkheid voor een gezonde en veilige werkomgeving, zijn werkgevers verplicht om goede voorlichting en instructie te geven over het gebruik van gevaarlijke stoffen. Maar in welke vorm zij dat doen, mogen zij zelf bepalen.

Het maken van een WIK is daarom aan te raden, maar het is niet wettelijk verplicht.

WIK en preventie

Een WIK kan een hulpmiddel zijn om werknemers bruikbare en leesbare informatie te geven over het product waar zij mee werken. Het bevordert de bewustwording van de risico’s die zij lopen en de maatregelen die zij moeten nemen om calamiteiten te voorkomen.

Indien zich een incident of noodsituatie met gevaarlijke stoffen voordoet, kan de WIK een belangrijk naslagwerk zijn. Daarom moet de informatie op de WIK altijd actueel zijn. Want als er informatie niet klopt of ontbreekt, kan dat gevaar opleveren voor de werknemers.

Ook dienen werknemers instructie te krijgen om de WIK te raadplegen voorafgaand aan de werkzaamheden. De WIK moet dus altijd aanwezig zijn op de werkplek.

Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Wat is een veiligheidsinformatieblad?

Op een veiligheidsinformatieblad (VIB) staat informatie over de risico’s van de gevaarlijke stof en wat een bedrijf kan doen om de gevaren van de stof te beperken.

Doe de VIB-check!

 

Hitte
Wat kan de ondernemingsraad (or) doen wanneer het te warm is op het werk?

De or heeft de taak om gezonde en veilige arbeidsomstandigheden te bevorderen. Wanneer het het te warm is om te werken, kan de or nagaan of de werkgever maatregelen heeft genomen om de hitte op het werk tegen te gaan. Mocht dat niet het geval zijn, dan kan de or dit onderwerp aankaarten bij de werkgever. De or kan hiermee aangeven wat op de werkvloer speelt en de werkgever vragen om passende maatregelen te nemen.

Tip: Neem 'werken in hitte' als thema op bij het opstellen van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). De werkgever is namelijk verplicht om een RI&E op te stellen en deze ter instemming voor te leggen aan de or. Mocht niets over werken in de hitte zijn opgenomen in de RI&E, dan kan de or de werkgever verzoeken dit alsnog te doen.

Wat is een tropenrooster en hebben werknemers hier recht op?

IIn sommige situaties kan het helpen om te werken met een zogenaamd tropenrooster. Dit houdt in dat gedurende de werkdag werkzaamheden zodanig zijn aangepast dat belasting op de heetste momenten van de dag minimaal blijven.

Er bestaat geen algemeen recht op een tropenrooster. Dit hangt af van de afspraken die gemaakt zijn binnen het bedrijf. Bekijk daarom welke maatregelen van toepassing zijn op jouw werkplek in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) of bespreek dit met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging (pvt). In sommige cao’s zijn ook afspraken gemaakt over het tropenrooster.

IWat zegt de wet over het iInstemmingsrecht van de or/pvt

Bij het invoeren van een tropenrooster moet de werkgever de or/pvt vragen om instemming. De or/pvt heeft namelijk op grond van artikel 27 lid 1 sub b van de WOR instemmingsrecht op elke intrekking, wijziging of instelling van een regeling op het gebied van arbeidstijden. Instemming van de or/pvt wil echter niet zeggen dat individuele werknemers hier direct aan gebonden zijn. Arbeidstijden zijn namelijk in de meeste gevallen al als afspraak vastgelegd in de arbeidsovereenkomst. Uit de praktijk blijkt echter wel dat werknemers vaak geen bezwaar hebben wanneer de ondernemingsraad eenmaal heeft ingestemd.

Kom je er niet uit, neem contact op met het SER Arboplatform.

Wat zijn de rechten van werkenden bij fysiek zwaar werk bij hitte?

De aard van de werkzaamheden laat geen gebruik van hulpmiddelen toe, waardoor we zware voorwerpen handmatig moeten verplaatsen. Door de warmte is dit nog zwaarder dan onder normale omstandigheden.

Fysiek zwaar werk en hitte is een gevaarlijke combinatie. Door fysiek zwaar werk, zoals het handmatig verplaatsen van zware voorwerpen, warmt het lichaam door de inspanning op. Als het buiten of op de werkvloer heel warm is, kan het lichaam moeilijk afkoelen. Daardoor kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. Bij fysiek zwaar werk is het daarom belangrijk om maatregelen te treffen om risico’s op gezondheidsklachten te voorkomen of minstens te beperken. Als het echt niet anders kan dan kunnen de zware werkzaamheden het beste gepland worden op de momenten van de dag waarop het nog niet te warm is. Verder is het goed om meer voor de hand liggende maatregelen te nemen, zoals werken in de schaduw, voldoende pauzeren en voldoende water drinken.

Als de werkgever geen maatregelen neemt tegen hitte, dan kan een werknemer op grond van de Arbowet het werk onderbreken als er sprake is van direct gevaar voor zijn gezondheid of veiligheid. Ondanks dat de warmte vervelend kan zijn, is er niet snel sprake van een direct gevaar voor de gezondheid. Bij een werknemer met gezondheidsklachten kan daarentegen sneller sprake zijn van een situatie met direct gevaar. Het is raadzaam om in eerste instantie te proberen met de werkgever tot een passende oplossing te komen en als dat niet lukt juridisch advies in te winnen.

Let op: Werknemers die het werk door hitte onderbreken moeten dit zo snel mogelijk melden aan hun leidinggevende of werkgever.

Gezondheidsklachten?

Wanneer je gezondheidsklachten ervaart kan je ook terecht bij de bedrijfsarts voor preventief advies (zonder dat er sprake is van een ziekmelding). Dit kan tijdens het arbospreekuur.

Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Hybride werken
Wat is een goede thuiswerkplek?
Helaas zijn de keukentafel of het bureau op zolder vaak niet van dezelfde kwaliteit als op de kantoorwerkplek. Tips voor het inrichten van je thuiswerkplek vind je op de website van het Arboportaal en in deze infographic (pdf) van TNO, ARBO en VMN.
Wie is verantwoordelijk voor een goede thuiswerkplek?
De werkgever moet, voor zover dat tot diens mogelijkheden behoort, zorgen voor een gezonde en veilige werkplek thuis. Dit wordt de zogenaamde zorgplicht genoemd en staat beschreven in Artikel 5.2 van het Arbeidsomstandighedenbesluit
Wat zijn de fiscale regels voor thuiswerkvergoeding?
Het ministerie van Financiën heeft een wetsvoorstel ingediend, waarin een zogenoemde ‘gerichte vrijstelling in de werkkostenregeling voor de vergoeding van bepaalde thuiswerkkosten’ wordt geïntroduceerd. Hiermee maakt het kabinet het mogelijk dat deze vergoeding vrij van loonheffingen door de werkgever kan worden toegekend. Veel werkgevers hebben aangegeven een vergoeding aan de werknemer te willen geven voor de extra kosten verbonden aan het thuiswerken. Op basis van de berekening van het Nibud stelt het kabinet voor uit te gaan van een vrijstelling voor een forfaitair bedrag van maximaal € 2 per thuisgewerkte dag of deel daarvan.
Als het wetsvoorstel wordt aangenomen kunnen werkgevers per 1 januari 2022 gebruik maken van deze gerichte vrijstelling voor thuiswerkkosten.

Voor de kosten verbonden aan het inrichten van een werkplek thuis, met inbegrip van bureaustoel en bijvoorbeeld een computer en mobiele telefoon, bestaan al zogenoemde gerichte vrijstellingen. Deze bieden de werkgever nu al de mogelijkheid deze categorie kosten vrij van loonheffingen te vergoeden.
Is het verplicht om thuis te werken tijdens de coronacrisis?
Om de verspreiding van het coronavirus af te remmen heeft het kabinet iedereen dringend geadviseerd thuis te werken, tenzij het niet anders kan. Het is dus niet verplicht. Wil je weten of je in jouw situatie thuis kunt werken of toch op de bedrijfslocatie? Bekijk dan deze thuiswerkcriteria.
Moet thuiswerken worden opgenomen in de risico-inventarisatie en –evaluatie?
In de RI&E wordt beschreven wat de belangrijkste gezondheids- en veiligheidsrisico’s van het werk zijn. De maatregelen om besmetting met het coronavirus op de werkvloer te voorkomen moeten in het plan van aanpak worden opgenomen. Dat geldt ook voor maatregelen rondom thuiswerken. Ga voor meer informatie naar het dossier RI&E.
Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Preventiemedewerker
Wat zijn de taken van een preventiemedewerker?

Iedere werkgever is verplicht om ten minste één preventiemedewerker aan te stellen. De preventiemedewerker werkt actief aan het bevorderen van de veiligheid en de gezondheid binnen het bedrijf.
De preventiemedewerker heeft de volgende wettelijke taken:

  • medewerking verlenen aan de risico-inventarisatie en -evaluatie (zie ook: dossier RI&E);
  • het adviseren aan en nauw samenwerken met:
    • de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT);
    • de arbodienst of bedrijfsarts;
  • het uitvoeren van arbomaatregelen of daaraan meewerken.

Wil je meer weten over arbo, de toepassing van de Arbowet en goede arbeidsomstandigheden?
Dit staat er in de Arbowet en zo pas je ‘m toe
Lees meer 

Wat is de rol van een preventiemedewerker?

Preventiemedewerkers kunnen een zeer bepalende rol spelen bij de zorg voor een gezonde en veilige werkplek. Niet voor niets heeft de Arbowet het over deskundige werknemers op het gebied van preventie en bescherming.

De preventiemedewerker werkt daarbij samen met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners, en vervult een brugfunctie tussen werkgever en werknemers.
Zo kunnen zij bijvoorbeeld:

  • een rol hebben bij het in kaart brengen en het aanpakken van de risico’s op de werkvloer;
  • een centraal aanspreekpunt zijn binnen het bedrijf voor arbeidsomstandigheden;
  • werknemers helpen bij een gezonde en veilige manier van werken, en
  • een onafhankelijke signaalfunctie hebben voor als zaken niet goed gaan.

Hoe stel je een preventiemedewerker aan?
  • Elk bedrijf moet ten minste één preventiemedewerker in dienst hebben;
  • In bedrijven met maximaal 25 werknemers, mag de werkgever zelf deze functie vervullen;
  • Dat kan alleen als hij beschikt over voldoende deskundigheid, ervaring en uitrusting om deze taken naar behoren te vervullen;
  • De ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) moet instemmen met de benoeming van de persoon en de positie van de preventiemedewerker;
  • Dit geldt ook bij bedrijven waar de werkgever de preventiemedewerker is.

De preventiemedewerker moet beschikken over voldoende deskundigheid, ervaring en tijd om de preventietaken goed te kunnen uitvoeren.


Wat zegt de wet?
Werkgevers zijn wettelijk verplicht om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Zij moeten beleid opstellen om gezondheidsrisico’s door werk en de kans op verzuim van werk te voorkomen. Dit doen zij samen met de vertegenwoordiging van werknemers (ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging, vakbonden). Preventie hoort daar ook bij.
Elk bedrijf moet ten minste één preventiemedewerker in dienst hebben. In bedrijven met maximaal 25 werknemers mag de werkgever zelf deze functie vervullen. Dat kan alleen als hij beschikt over voldoende deskundigheid, ervaring en uitrusting om deze taken naar behoren te vervullen.

In Artikel 13 Arbeidsomstandighedenwet zijn de bepalingen rondom de preventiemedewerker te vinden.

Wil je meer weten over arbo, de toepassing van de Arbowet en goede arbeidsomstandigheden?
Dit staat er in de Arbowet en zo pas je ‘m toe
Lees meer
Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Risico Inventarisatie en Evaluatie
Wat is een RI&E?
In een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) brengen werkgevers de arbeidsrisico’s in kaart en maken ze een plan van aanpak om deze risico’s zoveel mogelijk te beperken.
Is een RI&E verplicht?
Ja, elke werkgever is verplicht om een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en bijbehorend plan van aanpak te maken. Dit is opgenomen in Artikel 5 van de Arbowet
Hoe maak je een RI&E?
Het opstellen van een RI&E is belangrijk, want het in kaart brengen en aanpakken van de risico’s helpt bij het beschermen van werknemers tegen ongevallen, ziekte en uitval. Tegelijkertijd is het opstellen van een RI&E niet altijd eenvoudig. Werknemers kunnen in bedrijven met allerlei complexe arbeidsrisico’s te maken krijgen.

Het ministerie van SZW helpt bedrijven met informatie en advies over het maken van een RI&E. Onderdeel daarvan zijn een flyer met een stappenplan voor het maken van een RI&E en een animatievideo. Daarnaast heeft het ministerie een nieuw instrument ontwikkeld waarmee bedrijven gemakkelijk direct zelf een RI&E kunnen maken. Start jouw route naar RI&E.
Heb je andere vraag over gezond en veilig werken of over dit dossier?
Stel je vraag dan aan het SER Arboplatform Wij zijn je graag van dienst.
Hoe lang is een RI&E geldig?

In de Arbowet worden geen geldigheidstermijnen genoemd. Werkgevers moeten wel zorgen dat de RI&E aansluit bij de actuele werksituatie in de organisatie. Wanneer arbeidsomstandigheden in een bedrijf veranderen, moet ook de RI&E worden aangepast. Je inventariseert dan opnieuw welke arbeidsrisico’s er zijn.

Redenen om een RI&E aan te passen kunnen bijvoorbeeld ontstaan door:

  • Veranderingen binnen een organisatie, zoals door de ingebruikname van een nieuwe machine of een reorganisatie;
  • Wijzigingen in wetgeving.

Moet ik coronamaatregelen ook opnemen in de RI&E?
Besmetting met het coronavirus kan ook bij werknemers in jouw bedrijf plaatsvinden. Het risico op besmetting met het coronavirus en de manier waarop jouw organisatie dit risico aanpakt, moet in de RI&E zijn opgenomen.

Neem contact met ons op

Loop je ergens tegen aan op het gebied van arbo? Stel je vraag. We helpen je graag!