Neem contact met ons op
Loop je ergens tegen aan op het gebied van arbo? Stel een vraag.
Dossier: gevaarlijke stoffen
Werknemers kunnen ernstig ziek worden van werken met gevaarlijke stoffen. Maar werken met gevaarlijke stoffen is soms niet te vermijden. Denk aan autospuiterijen, de schoonmaak en de zorg. Maar ook meelstof en uitlaatgassen vallen onder de gevaarlijke stoffen. Welke maatregelen moet u als werkgever of arboprofessional nemen om medewerkers te beschermen?
- Regelgeving
- Risico Inventarisatie & Evaluatie
- Grenswaarden
- Voorlichting en onderzoek
- Europese regelgeving
- Welke maatregelen?
Regelgeving
De wet stelt regels rondom het gebruik van gevaarlijke stoffen tijdens het werk. Grotendeels zijn deze regels te vinden in hoofdstuk 4 van het Arbobesluit. Uitgangspunt is dat werknemers hun werk gezond en veilig moeten kunnen doen. Als werknemers blootgesteld worden aan gevaarlijke stoffen tijdens hun werk, moet het risico dat dat met zich meebrengt voor hun gezondheid zo klein mogelijk zijn.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) publiceert twee keer per jaar in de Staatscourant een lijst met CMR-stoffen. CMR-stoffen zijn stoffen die kankerverwekkend zijn, mutageen (stoffen die erfelijke veranderingen kunnen veroorzaken) en/of reproductietoxisch (stoffen die schadelijk zijn voor de voortplanting). De nieuwste lijst van 4 januari 2021 is geldig voor een half jaar.
Risico-inventarisatie en –evaluatie
Elke werkgever moet een Risico-Inventarisatie en –Evaluatie (RI&E) hebben om de veiligheids- en gezondheidsrisico’s van het bedrijf in kaart te brengen en aan te pakken. Dat geldt ook voor de risico’s van gevaarlijke stoffen. Als uw bedrijf met gevaarlijke stoffen werkt, dan moet u deze werkzaamheden opnemen in de RI&E. In de RI&E staat onder andere om welke gevaarlijke stoffen het gaat en welke maatregelen u neemt om het werk zo gezond en veilig mogelijk te maken. Het Steunpunt RI&E kan u op weg helpen bij het maken van een RI&E.
Grenswaarden
Werkgevers moeten maatregelen nemen om gezondheids- en veiligheidsrisico’s van het werken met gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Als er een wettelijke grenswaarde voor een gevaarlijke stof bestaat, dan moet de werkgever maatregelen nemen om de blootstelling aan de stof onder die grenswaarde te houden. Bij kankerverwekkende stoffen moet de werkgever stappen zetten om de blootstelling altijd zo laag mogelijk te maken, zelfs als deze al lager dan de grenswaarde is. Als er geen wettelijke grenswaarde bestaat, moet de werkgever zelf een grenswaarde vaststellen. Grenswaarden kunt u opzoeken in de grenswaardendatabase van de SER.
Voorlichting en onderzoek
Werkgevers moeten werknemers voorlichting en instructie geven over de aard en het juiste gebruik van gevaarlijke stoffen. Daarnaast hebben werknemers het recht om arbeidsgezondheidskundig onderzoek te ondergaan bij een deskundige als zij met gevaarlijke stoffen werken. De resultaten van deze onderzoeken komen moeten in een persoonlijk medisch dossier komen te staan.
Europese regelgeving
REACH is Europese regelgeving waarin staat beschreven aan welke regels bedrijven en overheden zich moeten houden bij het maken van, handelen in of gebruiken van bepaalde chemische stoffen. Afhankelijk van de rol van het bedrijf stelt REACH verschillende regels. Daarnaast is er de CLP-wetgeving (Classification, Labelling and Packaging). Deze wetgeving ziet toe op de juiste etikettering van gevaarlijke stoffen om zo bedrijven te informeren over de aard en het gebruik van de stof. Hulp nodig? Raadpleeg de helpdesk van de overheid.
Welke maatregelen?
Welke maatregelen een werkgever precies moet nemen, is afhankelijk van de stof en de aard van de werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van de gevaarlijke stof door een veilige stof, of het verminderen van de blootstelling door het plaatsen van een goede afzuiginstallatie. Bij het nemen van maatregelen zal een werkgever in ieder geval de arbeidshygiënische strategie moeten toepassen. Dit houdt in dat maatregelen om blootstelling te voorkomen of te beperken zoveel mogelijk in een bepaalde volgorde moeten worden genomen.
De regelgeving rond het gebruik van gevaarlijke stoffen en de maatregelen die u moet nemen is complexe materie. We raden u dan ook aan om deskundige hulp in te schakelen. U kunt daarvoor bijvoorbeeld contact opnemen met uw arbodienst of arbeidshygiënist.
