Vraag en antwoord over geenpensioen.nl

Het meld- en informatiepunt geenpensioen.nl is opgericht om twee redenen.

• Werkgevers- en werknemersorganisaties willen graag dat zoveel mogelijk werknemers pensioen opbouwen voor later. Een aanvullend pensioen voorkomt dat mensen na hun pensionering ineens met veel minder geld moeten rondkomen. Op dit moment bouwt 1 op de 10 werknemers in Nederland echter geen aanvullend pensioen op. Op deze website vinden werkgevers een stappenplan waarmee ze relatief eenvoudig een pensioenregeling voor hun werknemers kunnen realiseren. De website biedt ook informatie voor werknemers die nu geen pensioen opbouwen en daarover met hun werkgever in gesprek willen gaan.
• Werkgevers- en werknemersorganisaties willen daarnaast meer weten over de bedrijven en sectoren die nog geen pensioenregeling hebben. Als duidelijk is waarom zij die niet hebben, kunnen werkgevers- en werknemersorganisaties deze werkgevers en hun werknemers in de toekomst beter helpen bij het realiseren van een pensioenregeling. Op deze website kunnen werkgevers en werknemers daarom het ontbreken van een pensioenregeling melden.

In het Pensioenakkoord van 2019 is afgesproken dat werkgevers- en werknemersorganisaties een plan zouden maken om meer werknemers pensioen te laten opbouwen. Uit onderzoek bleek namelijk dat het aantal werknemers dat geen pensioen opbouwt, groter was dan eerder gedacht. De groep werknemers die geen pensioen opbouwt, wordt ook wel de ‘witte vlek’ genoemd. In het 'Aanvalsplan witte vlek' van de Stichting van de Arbeid staan allerlei acties en maatregelen om de pensioenopbouw van werknemers te stimuleren. De SER heeft daarop op verzoek van de Stichting van de Arbeid, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars en als onderdeel van het medio 2020 door deze organisaties gepresenteerde aanvalsplan het meld- en informatiepunt geenpensioen.nl opgericht. Op 6 december 2021 heeft de Stichting van de Arbeid de eerste voortgangsrapportage van het ‘Aanvalsplan witte vlek’, naar de staatssecretaris van SZW gestuurd.

Ongeveer 1 op de 10 werknemers. Deze 10 procent zijn uitsluitend werknemers in loondienst, geen zelfstandigen.

• Werkgeversorganisaties en vakbonden
• Pensioenfondsen en verzekeraars
• de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars
• het Pensioenregister via www.mijnpensioenoverzicht.nl
• een financieel adviseur
• dit meld- en informatiepunt geenpensioen.nl

Een adviseur moet in ieder geval een Wft-vergunning hebben. Een Wft-vergunning is een door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) of door De Nederlandse Bank (DNB) verleende vergunning aan financiële dienstverleners. Op de website van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kun je het openbare register van Financiële dienstverleners raadplegen.

Controleer daarnaast op de website van de adviseur of deze is aangesloten bij een branche- of beroepsvereniging, zoals bijvoorbeeld Adfiz of het Register Pensioenadviseurs (RPA). Adfiz is de brancheorganisatie van onafhankelijk financieel adviseurs. RPA is een door de Stichting Assurantie Registratie beheerde erkenningsregeling voor pensioenadviseurs.

Zoek een lid van RPA

Zoek een lid van Adfiz

Er zijn verschillende websites met informatie over pensioenen.

• Algemene vragen en antwoorden over pensioenen vind je onder meer bij de Rijksoverheid.
• Algemene informatie voor alle werkenden (ook zzp’ers) vind je op de website Wijzer in Geldzaken.
• De Pensioenfederatie geeft uitleg over de soorten pensioenregelingen en de keuzes die je daarbinnen kunt maken.
• De Kamer van Koophandel heeft informatie voor startende ondernemers (zelfstandigen).
• Als werkgever vind je bij de Kamer van Koophandel ook informatie over deelnemen aan een pensioenfonds of het regelen van een pensioen.
• Als werknemer lees je op de website van de Autoriteit Financiële Markten meer over je werknemerspensioen.

Er zijn veel goede en onafhankelijke pensioenadviseurs in Nederland. Bij de keuze van een adviseur is een aantal vragen belangrijk: heeft de adviseur kennis van de sector waar jouw bedrijf onder valt, wat zijn kosten en voldoet de adviseur aan de opleidingseisen? Het kan nuttig zijn om collega’s in jouw sector die wel een pensioenregeling hebben, te vragen wie hun adviseur is en hoe dat bevalt.

De Nederlandsche Bank houdt een register van pensioenfondsen bij.

• Een pensioenregeling is een belangrijke arbeidsvoorwaarde om goed personeel aan te trekken. De regeling verhoogt de aantrekkelijkheid van een werkgever.
• Een pensioenregeling zorgt ervoor dat mensen die met pensioen gaan hun uitgaven (en daarmee hun levensstijl) ongeveer gelijk kunnen houden.
• Een pensioenregeling zorgt voor inkomen als de werknemer arbeidsongeschikt raakt. Als de werknemer overlijdt, zorgt de pensioenregeling voor inkomen voor nabestaanden.

• Zie de publicatie Pensioen voor werknemers in zes stappen op deze website.
• Ook bij de Kamer van Koophandel vind je meer informatie.

Een pensioenregeling regelt vaak meerdere zaken:

• het ouderdomspensioen: het inkomen dat de werknemer bij pensionering krijgt
• het nabestaandenpensioen: het inkomen dat de partner en/of kinderen krijgen als de werknemer overlijdt
• het arbeidsongeschiktheidspensioen: het inkomen dat de werknemer krijgt bij arbeidsongeschiktheid

Er zijn verschillende soorten pensioenregelingen. Op de website van de Rijksoverheid vind je een overzicht van de soorten regelingen die er momenteel zijn. Houd er rekening mee dat pensioenregelingen kunnen veranderen door het Pensioenakkoord.

Een pensioenregeling is vastgelegd in drie documenten:

1. de uitvoeringsovereenkomst
2. de pensioenovereenkomst en
3. het pensioenreglement.

Samenhang van de documenten

Het is van belang dat deze documenten op elkaar zijn afgestemd.

Ieder bedrijfstakpensioenfonds heeft een zogeheten ‘werkingssfeer’. Die bepaalt welke bedrijfsactiviteiten onder het betreffende fonds vallen. Bedrijven die die activiteiten uitvoeren, zijn verplicht hun werknemers bij dit pensioenfonds onder te brengen. In het ‘verplichtstellingsbesluit’ van het fonds staat de omschrijving van de betreffende activiteiten. Om te bepalen of een bedrijf die activiteiten als hoofdactiviteit heeft – en dus of de werkgever de werknemers verplicht bij dit bedrijfstakpensioenfonds moet onderbrengen – worden zogeheten SBI-codes gebruikt. SBI staat voor Standaard Bedrijfsindeling. De Kamer van Koophandel deelt bedrijven in naar hoofdactiviteit, met behulp van de SBI-codes. Een bedrijf krijgt die codes toegekend als het zich bij de Kamer van Koophandel inschrijft in het Handelsregister. Veel bedrijfstakpensioenfondsen gebruiken de SBI-codes om na te gaan of een werkgever verplicht is zich aan te sluiten bij hun pensioenfonds. De Kamer van Koophandel geeft een overzicht van SBI-codes. De tool Bij welk pensioenfonds hoor ik  geeft op basis hiervan een indicatie welk pensioenfonds van toepassing is.

De onderneming moet ervoor zorgen dat in het Handelregister de juiste gegevens staan. Dit is een aandachtspunt als de activiteiten van de onderneming veranderen. Het kan dan zijn dat de hoofdactiviteit van de onderneming onder een andere SBI-code komt te vallen.

De uitvoeringsovereenkomst is een overeenkomst tussen de werkgever en een pensioenuitvoerder. Hierin staan afspraken over de voorwaarden waaronder het pensioenfonds of de verzekeraar de pensioenregeling zal uitvoeren, zoals beleid voor premievaststelling, risicodeling, betalingswijze premie, informatieverplichtingen van de werkgever aan de pensioenuitvoerder en systematiek van het verhogen (indexatie) of verlagen (korten) van het pensioen. Bij een bedrijfstakpensioenfonds zijn de voorwaarden opgenomen in een door het bedrijfstakpensioenfonds opgesteld uitvoeringsreglement.

De pensioenovereenkomst is een overeenkomst tussen de werkgever en de werknemer. Hierin staan afspraken over de pensioenopbouw, de franchise, de verhoging of verlaging van het pensioen, de aard van de pensioenovereenkomst, het soort pensioen (ouderdoms-, arbeidsongeschiktheids-, nabestaandenpensioenen).
De pensioenovereenkomst kan deel uitmaken van een individuele arbeidsovereenkomst, een personeelshandboek of een collectieve arbeidsovereenkomst (cao).

Het pensioenreglement wordt vastgesteld door de pensioenuitvoerder. Het bevat regelingen over de verhouding tussen pensioenuitvoerder en de deelnemer/werknemer. Het pensioenreglement moet in overeenstemming zijn met de pensioenovereenkomst en de uitvoeringsovereenkomst.

• Vaak kan de financieel adviseur van een bedrijf of de accountant dit vertellen.
• Controleer of er in je cao iets staat over pensioen.
• Neem eventueel contact op met je werkgevers- of brancheorganisatie of vakbond.
• Je kunt ook een indicatie krijgen met de tool Bij welk pensioenfonds hoor ik.

Bij verreweg de meeste pensioenregelingen in Nederland maken werkgevers- en werknemersorganisaties in de cao collectieve pensioenafspraken voor alle werknemers in een bedrijfstak of binnen een bedrijf. De vakbond spreekt in het cao-overleg namens de werknemers. Individuele werknemers hebben geen directe inspraak. Zijn er geen werknemersorganisaties betrokken bij de pensioenregeling en is er geen cao die het pensioen regelt? Dan is de ondernemingsraad (or) bevoegd om met de werkgever over het pensioen te overleggen, als het bedrijf meer dan vijftig werknemers heeft. Bij kleinere bedrijven verloopt de afstemming met de werkgever via de personeelsvertegenwoordiging of een personeelsvergadering. Het antwoord op die vraag vind je in een handig schema.
In de handreiking voor kleine ondernemers vind je meer informatie over pensioenoverleg in ondernemingen met minder dan vijftig werknemers.

In sommige bedrijfstakken vallen ook alle inhuur-, uitzend- en payrollmedewerkers onder de verplichte pensioenregeling. Het is belangrijk om te controleren of dat in jouw onderneming ook zo is. In dat geval moet je als werkgever de flexkrachten ook aanmelden bij het verplichte bedrijfstakpensioenfonds. Of dat zo is, staat vaak in de cao.

De werkgever hoort medewerkers bewust te maken van het belang van een aanvullend pensioen. De werkgever is daarnaast verplicht medewerkers te informeren over de pensioenregeling die op hen van toepassing is. In de Pensioenwet staan regels voor communicatie met werknemers over pensioen. Zo moet een werkgever bijvoorbeeld binnen drie maanden na het afsluiten van een pensioenregeling de werknemers informeren over die regeling en de toeslagverlening (een ander woord voor indexatie, voorwaardelijke koopkrachtcompensatie). De werkgever hoort werknemers ook te wijzen op de website van de pensioenuitvoerder en op www.mijnpensioenoverzicht.nl, waar werknemers informatie over hun pensioen vinden. Dit hoeft de werkgever niet allemaal alleen te doen; de pensioenuitvoerder helpt daar graag bij.
De Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars hebben samen met de Stichting van de Arbeid de werkgeverschecklist ‘Wegwijs in het pensioen’ ontwikkeld. Met de checklist kunnen werkgevers hun (nieuwe/toekomstige) medewerkers eenvoudig informeren over hun pensioen. De Stichting van de Arbeid heeft daarnaast de ‘Aanbeveling pensioencommunicatie’ opgesteld.

Kijk op www.mijnpensioenoverzicht.nl of log in op de pensioenplanner op de website van je eigen pensioenuitvoerder.

• Je kunt met je werkgever hierover in gesprek gaan en daarbij het stappenplan geven dat op deze website staat.
• Je kunt het ontbreken van een pensioenregeling aankaarten bij de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging, HR of vakbond.
• Als je werkgever desondanks geen pensioenregeling voor het personeel wil aanbieden, onderhandel dan over meer salaris om zelf een pensioenregeling af te sluiten.
• Lees meer over Werknemer zonder pensioen.

Neem contact op met je vakbond of beroepsorganisatie. Je kunt de vraag ook stellen aan het pensioenfonds waarbij je werkgever volgens jou aangesloten zou moeten zijn. Het fonds is wettelijk verplicht om na te gaan of dat zo is.
Wil je het zelf uitzoeken? Kijk dan in de cao van je bedrijf of er een verplichte pensioenregeling geldt. Is dit niet het geval? Je kunt ook een indicatie krijgen met de tool Bij welk pensioenfonds hoor ik.

Op de website van Wijzer in geldzaken kun je lezen wat je zelf kunt doen.

Als je werkloos raakt, stopt de opbouw van je pensioen meestal meteen. In de tijd dat je werkloos bent bouw je dus geen werknemerspensioen op. Zolang je in Nederland woont gaat de opbouw van je AOW wel door. En wat je hebt opgebouwd aan ouderdomspensioen blijft natuurlijk wel staan.

Kijk voor meer informatie op de website Wijzer in geldzaken.

In het geval van werkloosheid als gevolg van een faillissement kan een werknemer doorbetaling van de pensioenpremie aanvragen bij het UWV. Is deze situatie stopt de pensioenopbouw niet, mits de werknemer dit zelf aanvraagt.

Als je (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt bent, gaat je pensioenopbouw vaak (voor een deel) door. Dat noemen pensioenuitvoerders premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Je pensioenopbouw is vaak minder dan wanneer je niet arbeidsongeschikt bent en doorwerkt.

Zolang je in Nederland woont, gaat de opbouw van AOW wel door. Soms krijg je van je pensioenuitvoerder een aanvulling op je WIA-uitkering. Dit heet een arbeidsongeschiktheidspensioen. Neem daarvoor contact op met je pensioenuitvoerder.

Kijk voor meer informatie op de website Wijzer in geldzaken.

Doe een melding via het meldingsformulier voor werknemers.

Doe een melding via het meldingsformulier voor werkgevers.

Stel je vraag via het vragenformulier. Wij streven ernaar om je binnen vijf werkdagen te antwoorden.