Toolbox Gelijke kansen voor stagiairs – een eerlijke stage voor iedereen

Een structureel probleem, met blijvende impact

Verwey-Jonker Instituut (2020) concludeerde dat veel studenten negatieve ervaringen hebben, maar dat deze lang niet altijd gemeld worden, mede door gebrek aan vertrouwen in meldstructuren. Ook het SCP stelt in het rapport "Ervaren discriminatie in Nederland II" (2020) vast dat jongeren onevenredig vaak discriminatie ervaren bij het zoeken naar stages, met directe gevolgen voor welzijn, motivatie en schooluitval. 

Waarom Utrecht Divers & Inclusief zich inzet voor gelijke kansen op de stagemarkt

Utrecht Divers & Inclusief (UDI) is een platform van en voor Utrechtse werkgevers – van mkb-bedrijven tot grote organisaties. Vanuit de overtuiging dat gelijke kansen essentieel zijn voor een sterke, eerlijke arbeidsmarkt zet UDI in op twee sporen: het vergroten van diversiteit en inclusie binnen individuele organisaties, en het bouwen aan een gezamenlijke beweging van werkgevers die inclusief werkgeverschap zichtbaar uitdragen.

Binnen die missie is er specifieke aandacht voor leerbedrijven – organisaties die stages aanbieden. Stagediscriminatie is een hardnekkig en urgent probleem dat directe gevolgen heeft voor de kansen van jonge mensen én het imago en de effectiviteit van leerbedrijven zelf. Daarom ondersteunt UDI deze bedrijven met concrete instrumenten en faciliteert kennisdeling rondom dit thema. Deze toolbox is een van de manieren waarop dat gebeurt.

Hoe kun je zelf aan de slag als leerbedrijf? Een integrale aanpak in vijf stappen

Stagediscriminatie is een complex probleem met meerdere oorzaken – van onbewuste vooroordelen in selectieprocedures tot onvoldoende begeleiding of veilige meldstructuren. De toolbox biedt een samenhangende aanpak die organisaties en onderwijsinstellingen kunnen volgen, gebaseerd op vijf pijlers:

1. Formuleer duidelijke doelstellingen

De eerste stap is het vastleggen van heldere ambities. Door SMART-doelstellingen te formuleren – specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden – maak je het mogelijk om beleid tegen stagediscriminatie concreet, toetsbaar en effectief te maken. Denk bijvoorbeeld aan het streven naar een bepaald percentage aangenomen stagiairs uit ondervertegenwoordigde groepen, of het opleiden van alle stagebegeleiders binnen een bepaald tijdsbestek.

Handig: Handreiking SMART-doelstellingen

2. Investeer in begeleiding

Goede begeleiding is cruciaal om stagediscriminatie vroegtijdig te signaleren en aan te pakken. Zorg dat stagecoördinatoren en praktijkbegeleiders weten waar ze op moeten letten – ook als studenten niet expliciet melding maken. Regelmatig contact met zowel student als stagebedrijf is essentieel om de veiligheid en kwaliteit van de stage te borgen.

Tip: plan minimaal drie fysieke stagebezoeken per student, en train begeleiders op het herkennen van discriminatie.

Handig:

• Toolbox aanpak stagediscriminatie voor mbo-scholen 
• Handboek Gelijke Stagekansen (Den Haag of Eindhoven)

3. Werk aan bewustwording

Een belangrijke voorwaarde voor verandering is dat alle betrokkenen – van directie tot student – zich bewust zijn van het bestaan en de impact van stagediscriminatie. Dat begint met het bespreekbaar maken van het onderwerp, binnen teams, lesprogramma’s en communicatie. Ook training in het herkennen van onbewuste vooroordelen helpt om structurele verandering teweeg te brengen.

Handig: Handreiking Iedereen aan boord – voor het creëren van draagvlak voor diversiteits- en inclusiebeleid’

4. Maak selectie eerlijk en transparant

Stagediscriminatie ontstaat vaak in de eerste fase van werving en selectie. Door de procedure te objectiveren en diverser te maken, verklein je de kans op vooroordelen. Denk aan methoden zoals anoniem solliciteren, vooraf vastgestelde selectiecriteria, of het gebruik van video-sollicitaties. Ook HR-trainingen in inclusieve werving helpen om structureel anders te kijken naar talent.

Handig:

• E-learning objectief werven en selecteren
• Handreiking mkb: Inclusieve werving en selectie
• Charterdocument Divers werven en selecteren

5. Richt een meldstructuur in

Een veilige en toegankelijke meldprocedure is onmisbaar. Studenten moeten weten waar ze terechtkunnen als ze discriminatie ervaren – en erop kunnen vertrouwen dat er iets met hun melding gebeurt. Een meldpunt moet daarom laagdrempelig, vertrouwelijk en objectief zijn ingericht, met goede communicatie over wat studenten kunnen verwachten.

Handig: Meldpunt stagediscriminatie SBB

Samen bouwen aan gelijke kansen

Door kennis te delen en concrete handvatten te bieden, wil UDI bijdragen aan een stad waar álle jongeren gelijke kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Het creëren van gelijke kansen voor stagiairs is daarin een belangrijk beginpunt. Deze toolbox is geen eindpunt, maar een uitnodiging om samen in actie te komen – als leerbedrijf, als partner in de stad, als werkgever van de toekomst.

De pagina ‘Toolbox Gelijke kansen voor stagiairs’ wordt dan ook organisch aangevuld met relevante instrumenten, goede voorbeelden en praktijkervaringen van andere organisaties, kennisinstellingen en initiatieven op dit thema. Zo blijft de toolbox actueel, praktisch en gedragen door de stad.

Daarnaast bevat het plan van aanpak waarmee UDI werkt voor leerbedrijven ook een onderdeel dat specifiek ingaat op het interne stagebeleid van organisaties. UDI ondersteunt leerbedrijven bij het in kaart brengen en versterken van dit beleid – op een manier die past bij de organisatie.

Wil jij als leerbedrijf actief aan de slag met gelijke stagekansen? Neem dan vooral contact met ons op. We denken graag mee, delen relevante tools en helpen je op weg.