Terugblik SER-bijeenkomst ‘Brede welvaart, een genderinclusief perspectief’

Op 5 maart 2024 vond de SER-bijeenkomst ‘Brede welvaart, een genderinclusief perspectief’ plaats in het Museon-Omniversum. Het event stond in het teken van de noodzaak van dit genderinclusieve perspectief voor het aanpakken van de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan en het bevorderen van brede welvaart. Een wake-up call, maar ook een message of hope dat het niet te laat is om het beter te doen.

© Melanie Lemahieu

Verschillende lezingen gingen in op de prominente sleutelrol die álle vrouwen kunnen spelen bij het aanpakken van de maatschappelijke vraagstukken en transities waar we voor staan. Daarin stonden de Brede welvaarts-thema’s ‘Gendergelijkheid in economische besluitvorming’, ‘Genderdiversiteit en kansengelijkheid in de keten’ en ‘Klimaat, duurzaamheid en genderongelijkheid centraal’.

Aansluitend vond een SER World Café plaats waarbij de genodigden en sociale partners, de SER, ketenpartners, NGO’s en nog meer initiatieven in gesprek gingen over het realiseren van brede welvaart en een meer inclusieve aanpak voor het oplossen van de vraagstukken van deze tijd.

Brede welvaart: voor en door iedereen

Algemeen directeur VNO-NCW, Focco Vijselaar, opende in plaats van SER-voorzitter Kim Putters (op dit moment informateur voor het kabinet) de bijeenkomst. Daarbij riep hij de aanwezigen - maar in het bijzonder ook de aanwezige mannen - vanuit hun positie bij te dragen aan het inclusief realiseren van brede welvaart. “Genderinclusiviteit is niet een onderwerp dat alleen vrouwen aangaat. Dat vraagt om samen en inclusief werken aan een economisch, sociaal en ecologisch welvarend Nederland, nu en in de toekomst, met oog op de impact van ons handelen op huidige en toekomstige generaties en mensen elders in de wereld.” Dat klinkt abstract maar het gaat over heel basale vragen die bij ons allemaal leven. Woon ik een beetje prettig en veilig? Hoe zit het met de toekomst van mijn kinderen? Kan ik deze maand mijn rekeningen nog wel betalen? Komt het wel goed met de klimaatverandering? Maar ook: heb ik een baan met kansen voor ontwikkeling?” En die kansengelijkheid daar kan iedereen aan bijdragen, binnen de verschillende domeinen van brede welvaart.

Gendergelijkheid in economische besluitvorming

De vertegenwoordiging van vrouwen in (sub)topposities blijft tot op heden achter. En dat terwijl veelvuldig onderzoek uitwijst dat vrouwelijke leiders bijdragen aan innovatie, efficiëntie van bedrijfsprocessen, creativiteit en risico assessment. Zowel op bedrijfsniveau als binnen overheden en instituten kan meer genderdiversiteit in de (sub)top dan ook het verschil maken bij het vinden van oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen en het bereiken van de beoogde transities. Meer genderdiversiteit en inclusie in de boardroom leiden daarmee tot betere besluitvormingsprocessen en dragen hiermee bij aan oplossingen voor het bereiken van brede welvaart. Sprekers Mirella Visser (Directeur Centre for Inclusive Leadership) en Linda Senden (Hoogleraar Internationaal en Europees recht en expert op het gebied van Europese seksegelijkheid recht, Universiteit Utrecht) van het RE-WIRING project daagden de genodigden uit om te kijken naar de grondoorzaken van ongelijkheden en . Hiervoor moeten we van een fix the women naar een fix the system-aanpak te gaan door onder andere meer transparantie in aannamebeleid en bij promoties, diversiteit binnen promotie/benoemingscommissies, zorg-arbeidsregelingen die genderinclusief zijn en biases voorkomen. De monitoring en het zichtbaar maken van de man-vrouwverhouding in de top en subtop van het bedrijfsleven en het diversiteitsbeleid en maatregelen in het SER Diversiteitsportaal zijn daarbij van wezenlijk belang.

Genderdiversiteit en kansengelijkheid in de keten

Ook genderongelijkheid in de toeleveringsketen van organisaties staat het realiseren van brede welvaart voor álle vrouwen in de weg. Zo is 80% van de arbeiders in de textiel & kledingindustrie vrouw en werkend in laaggeschoolde en laagbetaalde banen. Weliswaar is wereldwijd 1 op de 3 bedrijven in handen van vrouwen, maar vrouwen krijgen minder dan 1% van alle bedrijfs- en overheidsopdrachten. Astrid Aafjes (Founder SheSupplies & the Gender-Responsive Procurement Alliance) toonde met haar exposé aan dat - als we meer inzetten op gendergelijkheid in de keten - dit een enorme impact hebben op economische kansen van vrouwen en hiermee op de mondiale brede welvaart.
Bedrijven in sectoren zoals voedingsmiddelen, cosmetica, kleding en elektrische apparaten kunnen genderongelijkheid in de keten aanpakken, door genderresponsief in te kopen. Waarbij met behulp van een duurzame selectie van diensten en goederen rekening wordt gehouden met de impact op gendergelijkheid en de empowerment van vrouwen. Want bij wie koop je als organisatie producten en diensten in? Zijn deze toeleveranciers divers en inclusief? En hoe is de positie van vrouwen binnen deze organisaties? Wordt werk gemaakt van kansengelijkheid? De wijze waarop je als organisatie inkoopt kan dus als strategisch instrument gebruikt worden om gendergelijkheid in de keten te bevorderen.

Klimaat, duurzaamheid en genderongelijkheid

Klimaatverandering is alles behalve genderneutraal. Onderzoek door Climate Refugees toont aan dat vrouwen wereldwijd 14x meer kans hebben om te overlijden tijdens klimaatrampen, simpelweg omdat ze niet dezelfde toegang tot (financiële) middelen hebben als mannen. Ook hebben vrouwen 80% hogere kans klimaatvluchteling te worden en wordt 68% van de huishoudens in energiearmoede binnen Europa geleid door alleenstaande vrouwen. Doordat klimaatverandering vrouwen en meisjes onevenredig hard raakt, vergroot dit de bestaande genderongelijkheid en bedreigt dit hen in hun levensonderhoud, gezondheid en veiligheid. Ralien Bekkers (Co-voorzitter Coalition of Finance Ministers for Climate Action, ministerie van Financiën en auteur van het boek Zo kan het niet langer. Tijd voor vrouwen om de klimaatcrisis op te lossen.) duidde tijdens haar bijdrage als spreker dan ook het belang van een genderinclusieve aanpak van klimaat- en duurzaamheidsvraagstukken. Immers, wanneer gemarginaliseerde groepen te maken krijgen met de effecten van klimaatverandering en niet betrokken worden bij het vinden klimaatbestendige oplossingen, worden deze sociaal-economische verschillen alleen maar groter.

SER tools voor een inclusieve aanpak

Het bereiken van een inclusieve samenleving en genderdiversiteit is niet alleen een belangrijk onderdeel van brede welvaart. Genderdiversiteit is óók een belangrijke bouwsteen voor het behalen van andere doelstellingen van de brede welvaart, zoals aanpak van sociaaleconomische ongelijkheden en klimaatverandering. De SER blijft zich dan ook inzetten op de verschillende brede welvaarts-pijlers en blijft daarin samen optrekken met bedrijven, maatschappelijk middenveld en overheid. Om diversiteit in economische besluitvorming te bevorderen ondersteunt de SER via het Diversiteitsportaal grote vennootschappen die onder de wet ingroeiquotum en streefcijfers vallen. Ook maakt de SER, via een kosteloos toegankelijke database ruim 3.000 profielen van vrouwelijke board ready-toptalent zichtbaar. Daarnaast zet de SER zich in voor kansengelijkheid in de keten, door IMVO convenanten op het niveau van sectoren en sub-sectoren. Tot slot ondersteunt de SER bij het realiseren van een evenwichtige representatie van diversiteit binnen maatschappelijk verantwoord ondernemen en het gezamenlijk aanpakken van de klimaat- en duurzaamheidstransities waar we voor staan.

Bekijk hieronder de video en fotogalerij van het event.