Tien jaar Charter Diversiteit – koers houden in weer en wind
Tien jaar geleden werd het Charter Diversiteit in het leven geroepen. Wat begon als een initiatief voor structurele aandacht voor inclusie op de werkvloer, is inmiddels verankerd in meer dan vijfhonderd bedrijven in Nederland. We hebben samen stappen gezet: diversiteit is zichtbaarder, bespreekbaarder en vaker onderwerp van beleid. We zien meer vrouwen in de techniek, meer aandacht voor mensen met een beperking, voor cultureel diverse teams. Dat vieren we – en tegelijk weten we: we zijn er nog lang niet.
Leestijd: 4 minuten
Column van:
In die tien jaar is er veel veranderd, ook buiten onze landsgrenzen. Wat in de Verenigde Staten gebeurt, waait over. Onder Donald Trump worden diversiteitsprogramma’s afgeschaft, inclusieve waarden afgebroken, en worden organisaties verplicht afstand te doen van beleid dat gericht is op gelijke kansen. En nu de Amerikaanse ambassade ook hier bedrijven benadert met waarschuwingen over diversiteitsbeleid, vragen sommige werkgevers zich af: moeten we onze koers aanpassen?
Het antwoord is simpel. Nee.
Diversiteit als Europese kernwaarde
Nederland is Amerika niet. Onze wettelijke basis is sterk, onze waarden diep verankerd in mensenrechten, gelijke behandeling en sociale cohesie. Bovendien maakt het Nederlandse Charter Diversiteit deel uit van een breed Europees netwerk: het EU-platform van Diversiteitscharters, opgezet door de Europese Commissie. Dit platform verenigt 27 landen met in totaal ruim 17.000 ondertekenaars – samen goed voor meer dan 17 miljoen werknemers die zich publiekelijk committeren aan gelijke kansen op de werkvloer. Deze internationale samenwerking versterkt onze positie en onderstreept dat diversiteit en inclusie geen hype zijn, maar Europese kernwaarden.
Bij SER Diversiteit in Bedrijf zien we dat bedrijven in ons land zich juist nu willen committeren, vanuit overtuiging én noodzaak. Want gelijke kansen zijn geen luxe. Ze zijn onmisbaar voor toekomstbestendige organisaties. Ondanks politieke druk op diversiteitsplannen, polarisatie in het publieke debat, of sociale media waarin diversiteit en inclusie steeds vaker worden geframed als “woke agenda”, laat het overgrote deel van de organisaties hun diversiteits- en inclusiebeleid ongewijzigd. Daarachter blijkt echter geen passieve houding te schuilen. Integendeel: veel organisaties geven aan dat deze ontwikkelingen juist bevestigen hoe belangrijk het is om op koers te blijven, of zelfs extra te investeren.
Creatieve wegen naar inclusie
Opvallend is de creativiteit waarmee organisaties omgaan met het beladen imago van diversiteit en inclusie. Zo merkt een organisatie dat bijeenkomsten zonder dit label beter bezocht worden, en kiest daarom bewust voor andere bewoordingen om meer medewerkers aan te spreken. Een ander probeert het “stille midden” te activeren om op te staan tegen onrecht – een krachtige, bijna activistische insteek. Ook zijn er organisaties die zich richten op sociale veiligheid, extra vertrouwenspersonen aanstellen of gespreksleiders inzetten om moeilijke gesprekken mogelijk te maken. In sommige gevallen zijn geopolitieke spanningen aanleiding voor verdieping: zo wordt er gewerkt aan moedige dialogen en zien sommige organisaties juist kansen om divers talent aan te trekken dat elders minder ruimte ervaart. Kortom, hoewel het beleid meestal niet is gewijzigd, verandert de manier waarop erover gedacht, gesproken en gehandeld wordt wél. Achter ogenschijnlijke stilstand schuilt vaak verrassend veel beweging.
Diversiteit als middel, niet als doel
Laten we eerlijk zijn: diversiteit is nooit een doel op zich geweest. Het is de weg naar eerlijke kansen, naar sterke teams, naar innovatief en wendbaar ondernemerschap. Beleid helpt daarbij: het geeft richting, structuur en maakt succes meetbaar. Maar uiteindelijk draait het om de cultuur. Noem het “inclusie”, “gelijke kansen” of “menselijk personeelsbeleid” – wat telt is of mensen zich gezien en gehoord voelen. Of talent een kans krijgt. Of verschillen benut worden in plaats van bestreden.
“Diversiteit, dat woord kan echt niet meer,” horen we soms. Bedrijven vragen zich af of ze hun taal moeten aanpassen. Inderdaad, woorden doen ertoe. Termen worden versleten, besmet of politiek gekaapt. Er is zelfs sprake van een zekere “D&I-moeheid”, waarbij het thema wordt gezien als iets extra’s in plaats van een vanzelfsprekende randvoorwaarde. Maar het veranderen van een woord verandert nog geen werkelijkheid. Noem het zoals je wilt – als het doel maar helder blijft. Want de kernvraag is: kiezen we voor een arbeidsmarkt waar iedereen ertoe doet?
Samen bouwen aan gelijke kansen
Als SER Diversiteit in Bedrijf houden wij vast aan het doel: gelijke kansen voor iedereen. Dat blijven we doen onder de vlag van het Charter Diversiteit. Onze aanpak is positief, praktisch en noodzakelijk. We bieden bedrijven ondersteuning – van handreikingen tot e-learnings, van netwerkbijeenkomsten tot individuele begeleiding. We helpen organisaties niet alleen met wat er nodig is, maar ook met hoe dat in de praktijk kan werken – in beleid én cultuur.
We zien het dagelijks: bedrijven die hun diversiteitsinspanningen verbinden aan hun missie, plukken daar de vruchten van. Ze presteren beter, bouwen sterkere teams en zijn aantrekkelijker als werkgever. En bovenal: hun medewerkers herkennen zich in de organisatie – ze blijven, groeien en dragen bij.
Gerelateerde artikelen
Tien jaar diversiteit: blijf investeren in mensen
Tien jaar Charter Diversiteit is geen eindpunt. Het is een mijlpaal. Een moment van reflectie – en een oproep. Laat je niet meeslepen door internationale stormen. Laat je niet verlammen door terminologiedebatten. Maar blijf investeren in de mensen die je organisatie maken tot wat ze is. Begin met een goed gesprek op de werkvloer. Kijk nog eens naar je wervingsproces. Of vraag je medewerkers wat ze nodig hebben om zichzelf te kunnen zijn.
Bij de lancering deze maand mei van European Diversity Month doen alle 27 Europese Diversiteitscharters een gezamenlijke oproep in Brussel aan de Europese Commissie: wees ambitieus in het bevorderen van gelijkheid. Diversiteit is niet alleen een moreel vraagstuk, maar levert ook tastbare economische en maatschappelijke voordelen op. Die boodschap delen we – hier én in Europa.
Want koers houden is soms de grootste daad van leiderschap.
