Nederlands kabinet na 10 jaar voorstander van Europees richtlijnvoorstel ‘Women on Company Boards’

Het kabinet stelt haar standpunt bij ten aanzien van het richtlijnvoorstel van de Europese Commissie om de onevenwichtigheid tussen vrouwen en mannen op de hoogste bestuursniveaus aan te pakken. Het richtlijnvoorstel ‘Women on Company Boards’ uit 2012 werd door Nederland en verschillende andere landen lange tijd geblokkeerd.

Vrouwen in besturen van bedrijven © Shutterstock / Rawpixel.com

Het kabinet was destijds van mening dat het aan de lidstaten was om op dit terrein maatregelen te nemen (subsidiariteitsbezwaren) en regelgeving van lidstaten tijd te gunnen. Met de ambities van het huidige kabinet, om in te zetten op een actief emancipatie- en antidiscriminatiebeleid en de bescherming en bevordering van Europese waarden als gendergelijkheid, wijzigt deze zienswijze.

Het doel van het richtlijnvoorstel is dat beursvennootschappen bereiken dat van de leden van raden van commissarissen (rvc) ten minste 40% vrouw en ten minste 40% man is. Voor de lidstaten die ervoor kiezen om het streefcijfer van toepassing te laten zijn op rvc’s én raden van bestuur geldt een lager percentage, namelijk 33%. Het instellen en handhaven van sancties voor de naleving van de streefcijfers wordt in het richtlijnvoorstel aan lidstaten overgelaten. Ook geldt de richtlijn alleen voor beursgenoteerde bedrijven met meer dan 250 werknemers.

Uitzonderingsclausule richtlijnvoorstel ‘Women on Company Boards’

In 2017 is een uitzonderingsclausule in het richtlijnvoorstel ‘Women on Company Boards’ opgenomen. Deze clausule houdt in dat lidstaten het implementeren van de richtlijn kunnen opschorten als zij maatregelen hebben genomen die even effectief zijn als de maatregelen die in de richtlijn zijn opgenomen, of voldoende vooruitgang is geboekt waardoor de in de richtlijn geformuleerde doelen bijna zijn bereikt. De richtlijn geeft lidstaten de ruimte om vergelijkbare wetgeving te behouden die hetzelfde doel, de man-vrouwverhouding in de top van bedrijven evenwichtiger maken, nastreeft.

Nederlandse wet ingroeiquotum en streefcijfers

Sinds 1 januari 2022 geldt in Nederland de wet ‘Evenwichtiger maken van de verhouding van mannen en vrouwen in de raad van commissarissen en raad van bestuur’. De wet bestaat uit een ingroeiquotum voor de ongeveer 100 beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Daarnaast bevat de wet een streefcijferregeling en transparantieverplichting voor de 5.000 ‘grote’ vennootschappen in Nederland. Het ingroeiquotum betekent dat een nieuwe benoeming moet bijdragen aan ten minste een derde vrouw en ten minste een derde man in de rvc. Een nieuwe benoeming in de rvc die niet bijdraagt aan een evenwichtiger man-vrouwverhouding is nietig.

In januari sprak Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen over de ambitie om deze Europese richtlijn tot stand te brengen. Lees haar speech over ‘Women on Company Boards’.