Studie wijst uit: Ingroeiquotum voor man-vrouwverhouding bedrijfstop heeft effect

De wet ‘Ingroeiquotum en streefcijfers’ die sinds 2022 van kracht is, heeft op de korte termijn geleid tot een betere balans in de man-vrouwverhouding binnen de raad van commissarissen (rvc) van beursgenoteerde bedrijven. Dat onthult het onderzoek ‘Effecten van het diversiteitsquotum op de korte termijn’ dat op 14 maart werd gepubliceerd door het Centraal Planbureau.

effect wet ingroeiquotum © Shutterstock

De studie onthult niet alleen het succes van het ingroeiquotum, maar ontkracht ook de discussie of vrouwen die in navolging op het quotum benoemd worden wel over de juiste competenties beschikken: de benoemde vrouwelijke commissarissen bleken minstens net zo gekwalificeerd te zijn als hun mannelijke tegenhanger.

Aanleiding voor het onderzoek

Het Centraal Planbureau, de Universiteit Leiden, de Rijksuniversiteit Groningen, Bureau Pouwels en het Sociaal en Cultureel Planbureau hebben onderzoek gedaan naar de kortetermijneffecten sinds de aankondiging van het quotum (2020) tot en met het eerste jaar van de inwerkingtreding (2022). Daaruit blijkt dat bedrijven vanaf de aankondiging van het kabinet om het SER-advies ‘Diversiteit in de top, tijd voor versnelling’ integraal over te nemen, begonnen zijn met benoemingen die bijdragen aan een betere man-vrouwbalans in de rvc. Het aandeel bedrijven dat aan het quotum voldoet, is in die periode toegenomen van 34,5% tot 81,7%, waarbij een groei van 37,7%-punt kan worden toegeschreven aan het quotum.

Geen gebrek aan vrouwelijk bestuurstalent

Het onderzoek biedt ook inzicht in individuele kenmerken van de leden van de rvc, zoals het opleidingsniveau, de opleidingsrichting, jaren bestuurservaring en jaren managementervaring. Een veelgehoord argument in de discussie over de invoering van quota is, dat er niet voldoende vrouwen met de juiste kwalificaties beschikbaar zouden zijn. Aangezien, behalve de verschuiving in de man-vrouwbalans, er weinig veranderingen zijn opgetreden in de kenmerken van de commissarissen, is die vrees ongegrond. Ook is er geen bewijs voor het zogenoemde ‘golden skirt’-fenomeen; dat vrouwen vaker dan mannen in meerdere raden tegelijk een positie bekleden.

Ondersteuning van bedrijven met SER Diversiteitsportaal

De wet 'Evenwichtiger verhouding tussen mannen en vrouwen in bestuur en raad van commissarissen' vloeit voort uit het SER advies en trad op 1 januari 2022 in werking. Doel van deze wet is om een evenwichtigere man-vrouwverhouding in de (sub)top van het Nederlandse bedrijfsleven te realiseren. De wet bestaat uit een ingroeiquotum voor de raden van commissarissen van de ongeveer 100 beursgenoteerde bedrijven in Nederland. Daarnaast geldt er een streefcijferregeling en transparantieverplichting voor de ruim 5.800 ‘grote’ vennootschappen in Nederland. De SER ondersteunt bedrijven bij het werken aan meer diversiteit in de top en subtop. Via het SER Diversiteitsportaal kunnen bedrijven rapporteren volgens de wet ‘ingroeiquotum en streefcijfers’ en zich laten inspireren door goede voorbeelden van andere organisaties.