De impact van AI op de werkvloer

Bouwen in een digitale wereld

In de bouw- en infrasector speelt men met de vraag hoe nieuwe AI-technologie kan worden ingezet om de sector te verrijken. Dit doet BAM bijvoorbeeld door sensoren in het wegdek te plaatsen om automatisch en continu te scannen op potentiële defecten en verzwakkingen. Daarnaast kan het gebruik van 3D-modellen en digital twins (een virtuele representatie van de echte wereld), ervoor zorgen dat de soms complexe bouwplannen inzichtelijk worden gemaakt. Dat helpt zowel de ingenieurs die ermee aan de slag moeten, als opdrachtgevers en omwonenden om een beeld te krijgen van het eindresultaat. 

Hoe kom je van het idee om AI in te zetten naar hetdaadwerkelijk doen in de praktijk? In gesprek met Witteveen+Bos kwam naar voren dat in hun organisatie vaak ideeën van onderaf worden geïnitieerd. Werknemers met goede ideeën zoeken elkaar op om deze verder uit te werken, eventueel ondersteund door juridische en technische afdelingen. Binnen de BAM werd AI-adoptie meer gecoördineerd aangepakt, waarbij de centrale IT-afdeling de regie voert over de richting van het ontwikkelen van toepassingen.

Implementeren met inspraak

Ook bij de politie betekenen de nieuwe mogelijkheden door AI dat het werk verandert. Om ervoor te zorgen dat AI op een goede manier wordt gebruikt worden medewerkers betrokken bij het onderzoek naar en de implementatie van AI-toepassingen. De Nationale Politie maakt hierbij gebruik van boardteams, waarin onder andere de centrale ondernemingsraad (COR) vertegenwoordigd is.  De boardteams verkennen de technologische en digitale mogelijkheden. bijvoorbeeld voor het starten van een proeftuin (experiment) en/of pilot (proef waarbij implementatie wordt beoogd) om een nieuwe technologie te testen. Wanneer een dergelijke pilot succesvol is en kan bijdragen aan de gehele organisatie, wordt dit verder behandeld via de COR. 

Bedreigingen door AI in de creatieve sector

Rondom de inzet van AI speelt dezelfde zorg die bij elke grote technologische verandering opkomt: zorgt AI ervoor dat banen of opdrachten verdwijnen? In gesprek met de Kunstenbond en de vakbond voor (stem-)acteurs ACT kwam naar voren dat al de eerste aanwijzingen van teruglopende opdrachten zichtbaar worden. De vrees vanuit de creatieve sector zit niet zozeer in het verlies van de grote kunstprojecten, tentoonstellingen of gigs, maar in het verlies van de ‘minder creatieve’ opdrachten. Deze heeft de creatieve industrie nodig om een stabiele basis te vormen voor het stapelinkomen, die het mogelijk maakt om te kunnen leven en hun kunstvorm te verbeteren.  De Kunstenbond roept dan ook op tot verder onderzoek naar het vervangende effect van AI in de kunstensector, en het maken van duidelijkere afspraken over intellectueel eigendom en een eerlijk loon.

AI in de klantenservice: met wie spreek ik?

Veel organisaties zijn terughoudend om de AI als volledige vervanging voor de medewerker in te zetten. Toch zijn er voorbeelden van bedrijven die uit kostenbesparing alle klantvragen geheel door AI lieten afhandelen. De Klantenservice Federatie (KSF) constateert dat daarmee de kwaliteit van de service achteruitgaat en dat dit ook afstraalt op klantenserviceafdelingen in het algemeen. De aangesloten organisaties hebben daarom samen een visie opgesteld voor een hoogwaardig klantcontact. Een belangrijk onderdeel van deze visie is dat menselijke betrokkenheid noodzakelijk is. De KSF benoemt daarom dat AI vooral moet worden ingezet als ondersteuning van de klantenservicemedewerkers. 

Op verzoek van het vorige kabinet is de SER bezig met het verkennen van de impact van AI op de toekomst van werk. Dit artikel is onderdeel van een reeks om de impact van nieuwe AI-toepassingen te illustreren. Het advies wordt medio 2025 verwacht.

Wil je meer weten over dit onderwerp? Meld je aan voor onze nieuwsupdate! (Geef hier Digitalisering op als interessegebied)