Overeenstemming polder en kabinet over toekomst arbeidsmarkt

Sociale partners hebben overeenstemming bereikt met het kabinet over de uitwerking van de voorstellen uit het SER-Middellange Termijnadvies (MLT) over de toekomst van de arbeidsmarkt. Daarmee kan minister Karien van Gennip van SZW deze uitwerking via wetsvoorstellen voorleggen aan de Tweede Kamer (en daarna de Eerste Kamer) en kan de noodzakelijke hervorming van de arbeidsmarkt worden doorgevoerd.

Presentatie SER-advies Sociaal-Economisch Beleid 2021-2025 Presentatie SER-advies Sociaal-Economisch Beleid 2021-2025 in 2021 | © Dirk Hol

“Ik ben er heel verheugd over dat het kabinet en de sociale partners overeenstemming hebben bereikt over maatregelen voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Voor werk- en bestaanszekerheid van werkenden en het op peil houden van het verdienvermogen van Nederland zijn kwalitatief goed werk en het aantrekkelijk houden van werkgeverschap essentieel. Het is goed te zien dat zoveel punten uit het MLT-advies van de SER zijn overgenomen. Dat bewijst dat we met samenwerking in de `polder’ en met de politiek resultaten bereiken in het toekomstbestendig maken van de arbeidsmarkt. De maatschappelijke en economische ontwikkelingen sinds het uitkomen van het MLT hebben de hervorming van de arbeidsmarkt alleen maar urgenter gemaakt.” Kim Putters, voorzitter SER

De SER deed in het MLT-advies aanbevelingen voor meer zekerheid voor werkenden en meer wendbaarheid voor ondernemingen. Daarbij was het uitgangspunt dat structureel werk in beginsel georganiseerd wordt op basis van vaste contracten. Flexcontracten worden beter gereguleerd waardoor mensen meer werk- en inkomenszekerheid hebben. Voor werkgevers wordt het aantrekkelijker om vaste contracten aan te gaan, doordat de wendbaarheid binnen deze contracten groter wordt. Afgelopen zomer schetste minister Van Gennip (SZW) in haar brief ‘Hoofdlijnen arbeidsmarkt’ (5 juli 2022) de maatregelen die nodig zijn om “fundamenteel onderhoud te plegen om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken”. De sociale partners binnen de Stichting van de Arbeid zijn met de uitwerking van de voorstellen aan de slag gegaan samen met het ministerie van SZW. Met de nu bereikte overeenstemming zoals verwoord in de brief ‘Voortgang uitwerking arbeidsmarktpakket’ kan de minister starten met het wetgevingsproces.

“We zijn blij dat het kabinet onderschrijft dat het vaste contract de norm moet zijn voor structureel werk en dat flexcontracten niet mogen worden misbruikt om te concurreren op arbeidsvoorwaarden. Dan blijven mensen niet eindeloos meer hangen in slecht betaalde uitzend-, -tijdelijke- en oproepbanen. En zijn arbeidsmigranten niet langer vogelvrij. Bovendien zullen werkgevers dan meer investeren in werknemers; het komt onze sociale zekerheid ook ten goede.” Tuur Elzinga, voorzitter FNV en vicevoorzitter SER

“De polder levert, ook in deze moeilijke tijd. De afspraken van anderhalf jaar geleden zijn gestand gedaan en samen met het kabinet hebben we laten zien dat we tot oplossingen voor lastige vragen kunnen komen. Het SER-advies dat nu is uitgewerkt kent een goed evenwicht tussen de belangen van enerzijds vaste dienstverbanden voor werknemers en anderzijds wendbaarheid voor werkgevers. Zo komt er bijvoorbeeld een einde aan contracten die het karakter hebben van ‘beschikbaar voor alles, maar recht op niets’ en een goede crisisregeling voor werkgevers om mensen toch in dienst te kunnen houden bij zeer onvoorziene omstandigheden.” Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW en vicevoorzitter SER

Naast afspraken over het terugdringen van schijnzelfstandigheid, is de invulling van het basiscontract als vervanging van het nulurencontract uitgewerkt. Daarnaast wordt de ketenregeling aangescherpt, de werkzekerheid voor uitzendkrachten verbeterd en krijgen kleinere werkgevers eerder duidelijkheid over hun re-integratieverplichtingen voor zieke medewerkers. Voor het opvangen van crises en calamiteiten die buiten het reguliere ondernemersrisico vallen komt een ‘crisisregeling personeelsbehoud’. Die gaat niet ten koste van WW-rechten van werknemers. Ook is er nu meer duidelijkheid over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers.

Tot slot zijn in het verlengde van het MLT-advies eerder al stappen gezet richting een goede infrastructuur om mensen naar een (nieuwe) baan te begeleiden en te stimuleren zich gedurende hun hele werkzame leven te blijven ontwikkelen.