Europese Commissie wil meer Europese mijnbouw voor energietransitie

De Europese Commissie heeft onlangs een plan gepresenteerd om de beschikbaarheid van belangrijke grondstoffen voor onder meer windmolens, batterijen en zonnepanelen veilig te stellen. Wat zijn de belangrijkste voorstellen in deze Critical Raw Materials Act (CRM Act)? En wat betekent dit voor Nederlandse bedrijven? In dit artikel geven we antwoord op een aantal veelgestelde vragen.

Energietransitie © Shutterstock

Wat is de aanleiding?

Voor de productie van windmolens, batterijen en zonnepanelen zijn kritieke metalen en mineralen nodig. Door de energietransitie zal de vraag naar deze grondstoffen sterk toenemen. Zo verwacht de commissie bijvoorbeeld dat de vraag naar lithium tot 2050 zal vertwintigvoudigen. Het overgrote deel van de grondstoffen komt op dit moment uit China. Met de CRM Act wil de Europese Commissie de afhankelijkheid van andere landen verkleinen.

Wat staat er in de CRM Act?

De CRM Act stimuleert bedrijven op een duurzame en verantwoorde manier om te gaan met grondstoffen. Aan de bestaande lijst van kritieke grondstoffen worden strategische grondstoffen toegevoegd die nodig zijn voor groene, digitale, defensie- en ruimtetoepassingen. Deze lijst zal regelmatig worden geüpdatet.

Daarnaast staat in het voorstel dat ten minste 10 procent van de groeiende vraag naar grondstoffen in de nabije toekomst uit eigen bodem moet komen. Voor lithium wordt gekeken naar mijnbouwprojecten in Zweden, Frankrijk en Portugal. Kobalt komt in de toekomst uit Zweden en Finland. Ook stelt de commissie dat 15 procent van de grondstoffen in de toekomst gerecycled moet zijn en dat de Europese Unie 40 procent van de grondstoffen zelf moet kunnen verwerken in fabrieken. Verder wil de Europese Commissie de samenwerking met andere landen versterken. Zo staan samenwerkingen met Chili, Brazilië, Canada en Kazachstan op de planning.

Wat betekent dit voor bedrijven en voor internationale investeringen en handel?

Deze wet zal gunstige gevolgen hebben voor bedrijven die actief zijn in de productie en verwerking van kritieke grondstoffen in de EU. Er worden strengere eisen gesteld aan Europese vergunningen, maar tegelijkertijd worden de vergunningsprocedures efficiënter en zal de toegang tot financiering verbeteren. Hierdoor kunnen bedrijven meer kapitaal aantrekken om te innoveren. Ook worden audits uitgevoerd op waardeketens om duurzame en verantwoorde praktijken te bevorderen. Dit kan bijdragen aan de reputatie en concurrentiepositie van bedrijven.

Voor internationale investeringen en handel kan deze wetgeving ook van belang zijn, aangezien de EU een belangrijke speler is op het gebied van de productie en verwerking van kritieke grondstoffen. De wetgeving kan bijdragen aan een gelijk speelveld voor bedrijven uit verschillende landen en de duurzaamheid en verantwoordelijkheid van waardeketens bevorderen. Het kan ook leiden tot nieuwe kansen voor investeerders die zich willen richten op de ontwikkeling van strategische projecten in de EU.

Waarom is internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) relevant bij de voorbereiding op de CRM Act?

In de CRM Act worden de ‘OESO-richtlijnen voor Due Diligence’ en de ‘VN-richtlijnen voor het Bedrijfsleven en Mensenrechten’ genoemd als specifieke voorwaarden waaraan strategische projecten moeten voldoen. Het voorstel sluit ook aan bij andere wetgeving met betrekking tot kritieke grondstoffen. Een voorbeeld is de Conflictmineralenverordening, die importeurs van tin, tantaal, wolfraam en goud (3TG) verplicht om due diligence-beleid op te zetten en uit te voeren om mensenrechtenschendingen te voorkomen.

Hoe kunnen de IMVO-convenanten voor de Metaalsector en Hernieuwbare Energiesector bedrijven helpen om zich voor te bereiden?

De IMVO-convenanten voor de Metaalsector en Hernieuwbare Energiesector zijn gebaseerd op dezelfde OESO- en VN-richtlijnen als de Critical Raw Materials Act. De convenanten hebben als doel om respectievelijk de metaal- en energiebranche te verduurzamen en om maatschappelijk verantwoord ondernemen te bevorderen. Ze bieden bedrijven belangrijke tools en templates om aan deze vereisten te voldoen. Zo worden bedrijven geholpen bij het in kaart brengen van hun waardeketen en bij het identificeren van risico's op het gebied van mensenrechten, arbeidsomstandigheden en milieu. Daarnaast biedt het convenant tools om deze risico’s aan te pakken en om duurzaamheid in de keten te bevorderen. Hierdoor kunnen bedrijven beter inspelen op de veranderende wet- en regelgeving op het gebied van strategische grondstoffen en zijn zij beter voorbereid op toekomstige ontwikkelingen.