‘Als old fashioned mannen afzwaaien verdwijnt de laatste weerstand’

20 april 2017 - John van Hoof, CEO van schoonmaakgigant CSU, wordt binnen de driekoppige Raad van Bestuur geflankeerd door twee vrouwen en is daar heel tevreden over. ‘Ik vind dat er in ieder geval een vrouw in de Raad van Bestuur thuishoort. En tja, onlangs was er een vacature en de beste kandidaat was vrouw. Prima toch?’ Portret van een frisse ceo die vindt dat we vooral niet te moeilijk moeten doen over genderdiversity.

Kort voor het interview is er contact tussen CSU en topvrouwen.nl. ‘Voor een grote werkgever als CSU is het, denken wij, vrij uniek dat twee van de drie RvB-posities worden ingevuld door vrouwen’, schrijft een collega van CEO John van Hoof ons. Topvrouwen.nl is het daar roerend mee eens. De tegenovergestelde situatie – één vrouw in een board die verder all male is – komen we vaker tegen. Hoe voelt Van Hoof zich nu, als enige man? Lachend: “Dat moet ik nog gaan ondervinden. Esmée Ficheroux, verantwoordelijk voor commercie, is een jaar geleden al aangetreden, maar Suzan Stadhouders-Willemse, die verantwoordelijk is voor de operatie, pas op 1 april.” Een kersverse benoeming.

Geloofwaardigheid

Wordt vervolgd, dus, maar Van Hoof heeft alle vertrouwen in de samenwerking met zijn vrouwelijke RvB-leden. Hij vindt die bovendien vanzelfsprekend en noodzakelijk voor de geloofwaardigheid van zijn bedrijf. “Dat het twee vrouwen zijn, is toeval: er ontstond onlangs een vacature en de beste kandidaat was wederom vrouw, klaar. Maar dat er in ieder geval één vrouw in de Raad van Bestuur zit, dat is in mijn ogen noodzakelijk. CSU is een groot bedrijf en vertegenwoordigd in de top-3 schoonmaakbedrijven in Nederland. Een fiks deel van onze medewerkerspopulatie is vrouw. Dan is het vreemd een top te hebben zonder vrouw of vrouwen. Met diezelfde blik kijk ik naar de laag onder de top: bij mijn aantreden was slechts een van de veertien directeuren vrouw, nu zijn het er vier. Dat is al beter. En zo is er nog meer te wensen over: zo’n twintig procent van onze medewerkers heeft een migratieachtergrond, maar dat cijfer wordt niet gereflecteerd in directie en top. Ik zeg altijd: een vacature is een kans, want de juiste mensen om je heen verzamelen is een kunst. En het is extra mooi als benoemingen het diverse karakter van dit concern weerspiegelen.”

Luisteren zonder oordeel

CSU bestaat komend jaar 50 jaar en ontsproot destijds aan een ambitieuze Udenaar met de ambitie het bedrijf te laten groeien naar zo’n honderd medewerkers. Het concern telt er inmiddels 13.500, waarvan veel parttimers, en realiseert zo’n 300 miljoen aan omzet. ‘Zusje’ Tzorg, actief in de thuiszorgmarkt, heeft er 10.000 in dienst en heeft een omzet van 115 miljoen. CSU is de afgelopen jaren actief op overnamepad en groeit sterk. Het bedrijf maakt niet alleen kantoren schoon, maar ook onder meer hotels, bungalowparken, verpleeghuizen, scholen en zogenaamde clean rooms, ruimtes in bijvoorbeeld ziekenhuizen of farmaceutische bedrijven die specialistische schoonmaaktechnieken vereisen.

Van Hoof is vijf jaar CEO – “eindverantwoordelijke voor de club”, in zijn eigen woorden – en ziet het als zijn rol een thema als diversiteit aan te snijden. Zelf is hij enthousiast over de toegevoegde waarde van vrouwen, maar af en toe komt hij weerstand tegen binnen het bedrijf. “Wat ik persoonlijk prettig vind aan de samenwerking met vrouwen, is dat zij inhoudelijk net zo sterk zijn en vaak ook nog over een zachte, verbindende kant beschikken. Dat is uiterst waardevol in een dienstverlenende branche waarin alles draait om een goede relatie met je klant. Maar inderdaad, niet iedereen staat bij voorbaat te springen als je het diversiteitsthema en het toetreden van vrouwen tot de subtop en top aankaart. Zitten we daarop te wachten, zeggen ze dan, of ze vragen zich kritisch af of dat wel een verbetering is.”

Die weerstand is overigens makkelijk te tackelen, vindt Van Hoof: “Ik verwijs in dat geval naar studies. Dat gemengde teams beter presteren heb ík niet verzonnen, daarvoor bestaat wetenschappelijk bewijs. Maar ik neem ook mijn eigen ervaringen mee: ik heb in mijn carrière zelf ondervonden dat het werkt.” Voor organisaties waar meer weerstand bestaat, heeft Van Hoof een advies. “De CEO en voorzitter van de Raad van Commissarissen beslissen uiteindelijk, maar het is wel handig om intern draagvlak te creëren. De mindset veranderen begint met luisteren zonder oordeel en doorvragen, zodat je begrijpt waar bezwaren vandaan komen.”

Check: jong én vrouw

Overigens ‘scoort’ CSU nog een vinkje in een felbegeerd diversiteitshokje: RvB-lid Suzan Stadhouders-Willemse is met haar 38 jaar relatief jong. “Dat is zeker een voordeel. Onlangs was ik in Silicon Valley bij Singularity University en dan zie je hoe snel ontwikkelingen gaan. Het is een valkuil te denken dat het in jouw branche wel los zal lopen, dus ik wil graag vinger aan de pols houden. Wij experimenteren overigens al behoorlijk met robotisering en sensortechnologie, waardoor je je schoonmaakprogramma kunt afstemmen op bijvoorbeeld de bezetting van het pand. Maar het zit ook in ‘simpelere’ zaken: werf je bijvoorbeeld personeel via Facebook of is dat alweer achterhaald? Een jong iemand als Suzan heeft veel voeling met dit soort onderwerpen en dat help enorm.”

Glazen plafond? Welnee

Wat betreft het tempo van de ‘vervrouwelijking’ van de top van Hollandse bedrijven maakt Van Hoof zich geen enkele zorg. “Het is een ontwikkeling die in gang is gezet, dat stop je niet meer. Elk jaar zie ik de arbeidsparticipatie van vrouwen toenemen. Of dat zich uiteindelijk uitbetaalt in topfuncties? Tuurlijk! Kijk naar de generaties onder ons: heel veel hoogopgeleide vrouwen, zelfredzaam en met geweldige complementaire eigenschappen die bedrijven keihard nodig hebben om toekomstbestendig te blijven. Misschien is er hier en daar een belemmering, maar daar doen we met z’n allen steeds minder moeilijk over. Zorgtaken thuis kunnen verdeeld worden. En ja, een vrouw kan zwanger worden. Nou, kom op, dat is een relatief korte periode in een carrière, daar valt een mouw aan te passen. De echte old fashioned mannen zwaaien binnen niet al te lange tijd af en daarmee verdwijnt weerstand en ‘oud denken’. Je ziet gewoon de mindset veranderen; vooral binnen het commissariaat is dat duidelijk merkbaar. En het leuke is: een bedrijf zonder vrouwen aan de top heeft echt iets uit te leggen, daarvoor is het streefcijfer er. Dus glazen plafond? Als we er te veel over praten, gaan we geloven dat het er echt is. Gewoon lekker aan de slag gaan, zou ik zeggen, dan komt het helemaal goed.”

Tekst: Nicole Gommers