Katja Ünlütürk: “Mijn wens voor de samenleving is dat iedereen er mag zijn en mee kan doen”
Een duidelijk personal brand voor vrouwen met een invloedrijke positie kan bijdragen aan het maken van maatschappelijke impact. Het laat zien waar je als topvrouw voor staat en helpt om sneller beweging op gang brengen. Wat laat jij als topvrouw na aan de volgende generatie? In deze columnrubriek spreekt Victoria Houwen met topvrouwen die impact willen maken en vertellen zij hoe ze dit doen.
Katja Ünlütürk is zo’n inspirerend vrouwelijk leider. Als kwartiermaker bij de Stedendriehoek en Noordwest Veluwe - en voormalig manager en bestuurder van FNV Bouw - zet de topvrouw zich in voor een meer inclusieve arbeidsmarkt. Het is Katja’s persoonlijke missie een beter functionerende arbeidsmarkt te creëren.
Impact maakt de topvrouw door haar unieke aanpak tijdens verandertrajecten en door als leidinggevende (haar) mensen te ondersteunen, hun talenten optimaal te benutten en in te zetten voor organisaties waarin zij werkzaam zijn. Hoe positioneert zij zich als topvrouw voor het behalen van deze doelen?
Het personal brand van Katja kenmerkt zich door haar daadkracht en vastberadenheid om mensen te verbinden en in beweging te krijgen. Zo vertelt Katja: “Dit doe ik door het bevorderen van leiderschapseigenschappen, zoals een open blik hebben, reflecteren op eigen handelen, dragen van verantwoordelijkheid en dienstbaar zijn door alle lagen van de organisatie heen. Hiermee ontstaat ruimte om mee te kunnen doen en benut je talenten optimaal.”
"Iedereen heeft het recht naar vermogen te participeren en talenten verder te ontwikkelen"
Deze drive kwam al aan het begin van Katja’s carrière tot leven. Zo werkte Katja in 1997 nog als tolk Nederlands-Turks en Turks-Nederlands bij het Tolk- en Vertaalcentrum. Daar bleek weinig oog te zijn voor de bijdrage die zij leverde en werd geen rekening gehouden met haar persoonlijke ambities en ontwikkelwensen. Dit wilde Katja juist ánders doen in haar bestuursrol bij de FNV, én dat bleek niet zonder resultaat. “Tijdens mijn afscheid van FNV waren er een paar medewerkers die aan mij teruggaven dat zij zich door mij gehoord voelden en dat zij zichzelf hadden kunnen ontwikkelen vanuit de veiligheid die ik georganiseerd had. Dat was voor mij het mooiste afscheidscadeau, wat ik kon krijgen.”
Ondertussen gaat Katja onverminderd door met haar missie en vraagt ze ook aandacht voor een inclusieve en veerkrachtige arbeidsmarkt. "Iedereen heeft het recht naar vermogen te participeren en talenten verder te ontwikkelen. Het blijkt moeilijk om kleur en diversiteit in de top de krijgen. Heb je geen werkervaring in de sector, dan word je bij voorbaat niet geworven, laat staan geselecteerd. Intersectorale mobiliteit, daar lijken ze op topniveau niet van gehoord te hebben. Dat vind ik jammer, want zo komen er nooit frisse of andere oplossingen en sluit je bij voorbaat talenten uit.”
"Als leider zie ik het als mijn taak om het anders te doen en om
helder te krijgen waar het echt om draait en wat de bedoeling is"
Katja probeert zelf niemand of niets bij voorbaat de deur te wijzen, maar neemt vooral de tijd voor het echte gesprek. ”Als leider zie ik het als mijn taak om het anders te doen en om helder te krijgen waar het echt om draait en wat de bedoeling is. Door dieperliggende (onbewuste) overtuigingen, die we jammer genoeg echt allemaal hebben, moeten we meer tijd nemen voor reflectie om ‘goed’ te kunnen beoordelen. Voor het thema diversiteit is het belangrijk dat wij ons hier bewust van zijn, anders zal veel potentieel talent niet eens de kans krijgen om het verschil te kunnen maken.”
Zij wenst dan ook een samenleving waarin iedereen zich beseft dat je de wereld beziet vanuit het perspectief van jezelf en dat het loont om gewoon open vragen te stellen - zelfs als je denkt dat daar geen aanleiding toe is. Katja: “Op één van mijn sollicitaties kreeg ik terug dat ik mij niet kwetsbaar op durfde te stellen en dat men dat in een lerende organisatie van belang vond. Ze vonden dat mijn antwoorden te perfect waren en dachten de ‘echte’ Katja niet gezien te hebben. Ik vond dat erg aanmatigend, simpelweg omdat mijn authenticiteit ter discussie werd gesteld. Mijn repliek was dan ook: zou het omgekeerde ook waar kunnen zijn? Want misschien hadden ze de echte Katja wel gezien en was ik gewoon de ‘perfecte’ kandidaat die zich goed had voorbereid. Zij hadden nagelaten de vraag te stellen of ik mij kwetsbaar durfde op te stellen. Mijn tip aan iedereen is dan ook: als je geen ‘klik’ ervaart met een kandidaat zeg dat dan gewoon, dat is respectvoller dan dat je achteraf je onderbuikgevoel voorziet van argumentatie ”
Katja’s moeder leerde haar op jonge leeftijd wat doorzetten en volhouden was. Haar moeder was analfabeet en had daar veel last van - het tastte haar autonomie aan. Door haar innerlijke drijfveer wist Katja’s moeder op haar 45e te leren lezen. Maar ook haar culturele achtergrond geeft Katja inspiratie. ”Ik ben een migrantendochter. Ik ben de jongste van 4 kinderen, dus de benjamin in huis. Ik was puber in de jaren ‘80 van Hans Janmaat. Het was lastig opgroeien in twee culturen en niet altijd geaccepteerd te worden in de samenleving. Ik ben een Nederlandse vrouw met Turkse roots. Ik voel mij verrijkt door mijn socialisatie, omdat het mij iets heeft gegeven wat lastig aan te leren is. Namelijk, om te denken en te functioneren binnen verschillende (culturele) systemen.”
“Het is noodzakelijker en urgenter dan ooit om gelijke kansen te bevorderen”
Er ligt een grote verantwoordelijkheid bij scholen, overheid en sociale partners, vindt Katja. “Het is noodzakelijker en urgenter dan ooit, gezien alle tekorten en toekomstige transities die nodig zijn op de arbeidsmarkt, om gelijke kansen te bevorderen zodat iedereen naar vermogen kan blijven participeren. Deze partijen zijn van ongekende meerwaarde, omdat zij samen verantwoordelijkheid dragen voor een beter functionerende, inclusieve arbeidsmarkt. Ik ben er trots op dat ik vanaf mijn positie als kwartiermaker kan bijdragen aan deze missie”.
De topvrouw vindt dat iedereen een leider is of kan zijn. ‘”Leiderschap heeft niets te maken met posities. Leiderschap gaat om het bewust zijn van de impact van je besluiten, op de korte en langere termijn, en het daarnaar handelen. Dat gaat op voor iedereen, van laag tot hoog in de organisaties. Daarin bestaat een gedeelde verantwoordelijkheid voor alle betrokkenen.
Katja maakt het verschil door haar kennis en kwaliteiten in te zetten voor een inclusievere arbeidsmarkt en daarbij te sturen op inhoudelijke verbinding. Wat Katja mij heeft meegegeven, door het delen van haar visie en ervaring, is dat we ‘hoopvol’ kunnen blijven - op dat het - (nog) beter gaat worden op de arbeidsmarkt als inclusief leiderschap de ruimte krijgt.
