Geen pensioen? Nieuw informatie- en meldpunt helpt werkgevers en werknemers op weg
Een op de tien werknemers in Nederland heeft geen aanvullend pensioen. Daarom lanceert de SER samen met de Stichting van de Arbeid, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars geenpensioen.nl. Dit informatie- en meldpunt wil het voor werkgevers eenvoudiger maken een pensioenregeling op te stellen én stimuleren dat zoveel mogelijk werknemers pensioen opbouwen.
Tekst: Dorine van Kesteren
Aan het woord:
Klaartje de Boer,
Vakcentrale voor Professionals (VCP)
Jurre de Haan,
ondernemingsorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland
Goed pensioen belangrijk voor werknemers én maatschappij als geheel
Aanvullend pensioen is een belangrijke arbeidsvoorwaarde voor werknemers. Dit is het pensioen dat ze later boven op hun AOW-uitkering ontvangen. “De AOW is een prima basispensioen om armoede te voorkomen, maar onvoldoende om je levensstandaard op peil te houden als je niet meer werkt. Lang niet alle mensen realiseren zich dat. Daarnaast voorkomt aanvullend pensioen vaak een inkomensterugval bij arbeidsongeschiktheid en overlijden”, zegt Klaartje de Boer van de Vakcentrale voor Professionals (VCP).
Een goed inkomen voor ouderen is niet alleen een groot goed voor de individuele werknemers, maar ook voor de maatschappij en economie als geheel. Daarnaast maakt een aanvullende pensioenregeling werkgevers aantrekkelijk voor nieuwe medewerkers. “Het is een arbeidsvoorwaarde waarmee zij zich positief kunnen onderscheiden. Dat is niet gek in een tijd van personeelskrapte”, zegt Jurre de Haan van ondernemingsorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland.
Een op de tien werknemers bouwt geen pensioen op via werkgever
De meeste bedrijven hebben een cao waarin het aanvullende pensioen is geregeld. Toch bouwt een op de tien werknemers in Nederland geen pensioen op via zijn of haar werkgever. Onder de werkgevers zonder pensioenregeling zijn relatief veel startende ondernemingen. Zij wachten vaak totdat ze een bepaalde omvang en positie hebben voordat ze hun werknemers een aanvullend pensioen aanbieden.
‘Vrij besteedbaar budget besteedt men eerder aan een mooie fiets bijvoorbeeld’
Het komt ook voor dat bedrijven een alternatief hebben, zoals een vrij besteedbaar budget. De Boer: “In de praktijk besteden mensen dat geld vaak niet aan pensioen, maar eerder aan een mooie fiets bijvoorbeeld. Dat is de bekende spanning tussen de korte en de lange termijn.” De Haan denkt daar iets anders over. “Aanvullend pensioen is ontzettend belangrijk, maar de vorm waarin werkgevers en werknemers dit gieten, is vrij. Dat hoort bij moderne arbeidsvoorwaarden.”
Probleem groter dan gedacht. Daarom een aanvalsplan
Het CBS doet regelmatig onderzoek naar het aantal werknemers dat geen pensioen opbouwt: de zogeheten witte vlekken. In 2018 bleek het percentage werknemers zonder aanvullend pensioen hoger dan daarvoor. De Boer: “Dat komt doordat het CBS toen voor het eerst gebruikmaakte van een nauwkeuriger onderzoeksmethode. Het probleem was dus groter dan gedacht. Dit heeft in 2020 geleid tot een aanvalsplan van de Stichting van de Arbeid: de witte vlekken moeten kleiner worden. Het informatie- en meldpunt geenpensioen.nl vloeit hieruit voort.”
Zes stappen, zes concrete handvatten voor werkgevers
Het nieuwe online informatie- en meldpunt helpt werkgevers op weg met een simpel stappenplan. In dit plan staan de zes stappen die ze moeten zetten om een pensioenregeling op te stellen: zes concrete, praktische handvatten, die allemaal duidelijk worden omschreven en toegelicht. De Haan: “Pensioen is een complex onderwerp, er gelden allerlei wetten en regels. Sommige werkgevers worstelen met vragen als: Hoe kom ik tot een goede pensioenregeling? Hoe moet die eruitzien? Hoe begin ik? Het stappenplan neemt die koudwatervrees weg. Daarmee wordt het gemakkelijker voor werkgevers een pensioenregeling aan te bieden – ook als ze (bijna) niets weten over pensioenen.”
Deel werkgevers is verplicht pensioenregeling aan te bieden
Het eerste wat werkgevers volgens het stappenplan moeten nagaan, is of zij verplicht zijn een aanvullende oudedagsvoorziening aan te bieden. Dat is het geval als ze onder een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds vallen. Of onder een cao die voorschrijft dat personeel moet deelnemen aan een pensioenregeling.
Voor werkgevers staat er verder een tool op de site waarmee zij een pensioenadviseur in hun regio kunnen vinden. “Een pensioenregeling is niet in één dag geregeld. Een werkgever heeft hierbij vaak advies nodig van een professional. Zo’n adviseur kan helpen om een regeling af te sluiten die past bij de onderneming en de wensen van de werknemers”, zegt De Haan.
Tips voor werknemers om het gesprek aan te gaan
Ook werknemers kunnen terecht bij het informatie- en meldpunt. Zo kunnen zij het melden op de site als ze geen aanvullend pensioen opbouwen. Maar het is geen kliklijn, benadrukken De Haan en De Boer. “We doen niet aan naming and shaming. Ons doel is om in kaart te brengen in welke (sub)sectoren de witte vlekken zich vooral bevinden, zodat we daarvoor later gericht beleid kunnen maken. Werknemers hoeven dus ook helemaal geen drempel te ervaren om een melding te doen.”
‘Sommige werknemers vinden het lastig om dit aan te kaarten’
Werknemers vinden er ook tips over hoe zij met hun werkgever in gesprek kunnen gaan over het ontbreken van een pensioenregeling. De Boer: “Sommige werknemers vinden het lastig om dit aan te kaarten. Met het stappenplan in de hand wordt het gemakkelijker om de werkgever te vragen waarom hij of zij geen pensioenregeling aanbiedt. Dit is niet alleen een mooie aanleiding voor een eerste gesprek, maar ook iets waarmee de werkgever meteen concreet aan de slag kan.”
Call to action voor beide partijen
Wanneer is geenpensioen.nl een succes? Als de twee voornaamste doelen zijn bereikt, zeggen De Boer en De Haan eensgezind. Eén: het pensioenbewustzijn vergroten en stimuleren dat zoveel mogelijk werknemers pensioen opbouwen. “Wij informeren werkgevers en werknemers over het belang van pensioen. Met kennis en informatie willen we de misverstanden wegnemen die leven in de praktijk. Zo denken werknemers ten onrechte nogal eens dat het aanvullend pensioen automatisch wordt geregeld”, zegt De Boer.
“Het meld- en informatiepunt is een call to action voor beide partijen. ‘Werkgevers, maak gebruik van het stappenplan en werknemers, ga het gesprek aan.’ Op deze manier geven we hun een handelingsperspectief”, vult De Haan aan.
Het tweede doel is erachter te komen waaróm werkgevers geen aanvullend pensioen aanbieden. De Haan: “Vinden ze het te duur of te ingewikkeld? Of zijn er andere belemmeringen? Als we daar meer inzicht in krijgen, kunnen we in de toekomst aanbevelingen doen of beleid ontwikkelen om deze weg te nemen.”
Meer lezen? SERmagazine verschijnt ook 5 keer per jaar als papieren tijdschrift.
Het voor werkgevers eenvoudiger maken om tot een aanvullende pensioenregeling te komen. Bevorderen dat zoveel mogelijk werknemers pensioen opbouwen. Inzicht krijgen in de (sub)sectoren die geen oudedagsvoorziening hebben voor hun werknemers en de redenen van werkgevers daarvoor. Dat zijn de doelen van geenpensioen.nl, een nieuw online informatie- en meldpunt waarvan de SER een van de initiatiefnemers is. Achtergrond is dat uit onderzoek van het CBS uit 2018 bleek dat het aantal werknemers dat geen aanvullend pensioen opbouwt, hoger is dan gedacht.
